Fizika-matematika fakulteti

Web — dizaynda qollaniladigan dasturlash vositalar

Web — dizaynda qo'llaniladigan bir qancha dasturiy vositalar mavjud. Bir qancha uskunaviy dasturlar, turli dasturlash tillari va boshqalar. Eng ko'p qo'llaniladigan tillarga misol qilib, HTML-gipermatnlarni belgilash t i l i , PHP, ASP, Java, JavaScript, DHTML va boshqa tillarni aytish mumkin. Internetda ma’lumotlar Web sahifalar ko’rinishida tasvirlanadi. Web sahifalarni ko’rish vositalariga “brauzerlar” deyiladi. Web sahifa - Internet uchun maxsus hujjat fayli bo’lib, u Html (Huper text Marker Language – gipermatnlarni ajratadigan til) asosida yaratiladi.

Web bir sahifadan boshqa sahifaga murojat qilishni ta’minlaydi. Webni kata kutubxona ko’rinishida tasavvur qilish mumkin. Web tugunlarini kitobga o’xshatsak, «Web sahifalari» esa bu kitoblarning sahifalariga mos keladi.
Sahifalarda yangiliklar, rasmlar, kinofilmlar, ovoz yozuvlari va h.k. bo’lishi mumkin. Har bir foydalanuvchisi Webga ulanib, dunyo bo’yicha tarqalgan ma’lumotlarni olish imkoniyatiga ega bo’ladi. Hozirgi kunda Web texnologiyalari dasturiy vositalarining juda katta sinfi yaratildi. Ular Web sahifa va saytlarini avtomatik ravishda yaratishning eng kuchli
dasturiy vositalar bo’lib, ular sirasiga - Microsoft FrontPage va Microsoft Flesh dasturlar paketlarini misol qilish mumkin.
Microsoft FrontPage dasturi Web sahifani yaratish va uni ko’rsatish uchun muharrirlik vositasidir. Bu Web sahifani yaratish muharririni o’rganish Html tilini o’rganishga qaraganda ancha oson bo’lib, uni o’rganish ko’p vaqt talab qilmaydi.
Flash texnologiya vebdzaynerlar orasida keng tarqala boshladi. Buning asosiy sabablaridan biri Flesh texnologiya Web -saytlariga ovoz va grafika elementlaridan foydalanib, ularning dinamik ko’rinish olishiga imkon yaratishidir.
Micromedia Flesh tizimida Web sahifalar uchun animasion modellarni
yaratish imkoniyati juda katta. Unda animasiyalarni bir necha formatlarda saqlash
imkoniyati bor. Rasmlarni, ovozlarni va vektorli grafikani Flesh tizimi .WSF kengaytmali faylda saqlaydi. FLA formatida saqlanadigan animasiya fayllari faqatgina Micromedia Flesh muhitida ishlaydi. Bu formatning foydali tomoni shundaki, uni xohlagan paytda qayta tahrirlash mumkin. Micromedia Flesh tizimi animasiyalarni Html formatida saqlash imkoniyatiga ham egadir.

Web-texnologiyani (Internet-texnologiya) o’rganishni Web-dizaynning

quyidagi uchta tushunchasini o’rganishdan boshlaymiz: Web-sahifa, Web-sayt va Web-server.
Web-sahifa – o’zining unikal adresiga ega bo’lgan va maxsus ko’rish dasturi yordamida (brauzer) ko’riluvchi xujjatdir. Unga matn, grafika, ovoz, video yoki animasiya ma’lumotlar birlashmasi - multimediyali xujjatlar, boshqa xujjatlarga gipermurojaatlar kirishi mumkin.
Web-sayt – bir qancha web-sahifalarning mantiqiy birlashmasi. Web- server – tarmoqqa ulangan kompyuter yoki undagi dastur hisoblanib,
umumiy resurslarni klientga taqdim etish yoki ularni boshqarish vazifalarini bajaradi. Web-serverlar ma’lumotlar bazalari va multimediyali ma’lumotlarni bir biriga moslashtiradi; Web-serverda Web-sahifa va Web-saytlar saqlanadi. Biz Internet tarmog’idagi Web-sahifalarni ko’rishimiz uchun WWW (World Wide Web) deb ataluvchi servisdan foydalanamiz. World Wide Web (WWW, Butun dunyo o’rgemchak to’ri) – bu klient-server texnologiyasi asosida tashkil etilgan, keng tarqalgan Internet xizmatidir.