Fizika kursi



Download 2,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet178/268
Sana11.01.2022
Hajmi2,6 Mb.
#348187
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   268
Bog'liq
fizika kursi

18.3 – rasm. 

 

Balmer seriyasi (m=2)_ 

Layman seriyasi (m=1)_ 







s

rad

16

10



ω

 



 

305


 

Vodorod  atomi  nurlanishning  spektrini  o‘rganish  natijasida 

spektrdagi chiziqlar tartibsiz emas, balki guruhlar tarzida (bu guruhlarni 

chiziqlar  seriyalari  deb  atash  odat  bo‘lgan)  ma’lum  qonuniyat  bilan 

joylashganligi  aniqlanadi.  18.3-rasmda  vodorod  atomi  spektrining 

ko‘rinuvchan  va  ultrabinafsha  qismlari  tasvirlangan.  Vodorod  atomi 

spektridagi  barcha  chiziqlar  chastotalarini  quyidagi  umumiylashgan 

Balmer formulasi bilan ifodalasa bo‘ladi: 







=

2



2

1

1



n

m

R

ω

 



 

 

(18.2) 



 

(18.2)  formuladagi  R  –  Ridberg  doimiysi  deb  ataladi,  uning  qiymati 



2,07



10



16

  rad/s  ga  teng.  m  ning  qiymati  esa  Layman  seriyasi  uchun  1, 

Balmer seriyasi uchun 2, Pashen seriyasi uchun 3, Breket seriyasi uchun 

4,  Pfund  seriyasi  uchun  5  ga  teng.    Ayrim  seriyalardagi  chiziqlarning 

chastotalari (18.2) ifodaga n=m+1m+2; m+3;……qiymatlarni qo‘yish 

natijasida  vujudga  keltiriladi.  Masalan,  Balmer  seriyasi  uchun  m=2

Shuning  uchun  n=3;4;5;…….  qiymatlarga  mos  ravishda  18.3-rasmda 

tasvirlangan N

α

, N

β

, N

γ

 chiziqlarning chastotalari hosil bo‘ladi. N



α

 chiziq 


qizil rangga ega, N

β

 chiziq havo rang, N



γ

 

chiziq



 

ko‘k rangga mos keladi. 

Bu seriyaning qolgan qismlari spektrning ultrabinafsha qismida yotadi. 

 

Atomlarning  nurlanish  (va  nur  yutish)  spektrlarining  chiziqli 



xarakteri  atomning  energiyani  istalgan  miqdorda  emas,  balki  aniq 

porsiyalar-kvantlaridagina  chiqarishini  yoki  yutishini  bildiradi.  Bundan 

shu  kelib  chiqadiki,  atom  aniq  (diskret)  energetik  holatlardagina  bo‘la 

oladi;  atom  bir  energetik  holatdan  boshqa  energetik  holatga  o‘tishda 

boshlang‘ich  va  oxirgi  holatlardagi  energiyalarning  ayirmasiga  teng 

kvant energiyani nurlantirishi yoki yutishi mumkin. 




Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish