Физика ўҚитиш методикаси ташкент 2019 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

§-2. Кимё дарслиги муҳим таълим берувчи восита эканлиги.

Кимё ўқитишнинг мураккаб тизимида дарслик муҳим жой эгаллайди. Кўп методист олимлар дарсликнинг ролини бошқа ўқитиш воситаларидан жуда юқори эканлигини таъкидлайдилар. Дарсликда мактаб таълимини ҳажмида кимёвий билимларнинг мазмуни баён қилинган бўлади. Дарслик ўқувчиларнинг дунёқарашини шакллантиради. Ақлий фаолиятини ривожланишини таъминлайди. Кимёвий малака ва кўникмаларини шакллантиради. Дарсликда кимё предметининг мазмуни, ўқитиш методлари ва воситалари ўз аксини топган бўлади. Дарсликнинг ўқувчилар томонидан мустақил ўрганишини эътиборга олиб, ундаги метериаллар ўқувчиларда кимёни ўрганишга қизиқиш уйғотиш керак.

Дарсликнинг ўқув мазмунида фан асослари бўлган муҳим тушунчалар, назариялар, қонунлар, фактик материаллар ва кимё фанининг методлари баён қилиниши керак. Дарсликдаги материаллар маълум назарий концепциялар асосида ёзилган бўлиши керак. Дарсликда методик ёндашишлар масалан, муоммоли, иллюстратив тушунтиришли материал ва расмлар ҳам бўлади. Буларга яна кимё бўйича ўқув фаолиятини ташкил қилишнинг қуйидаги элементлари: кимёвий мазмуннинг бойитувчи, методологик асосларини кўрсатувчи билимлар, ақлий фаолиятни шакллантириш йўллари ўз аксини топиши керак.
Ўқувчилар дарсликни мустақил ўқишида ўқитувчи томонидан нималарни ёзиб олиш кераклиги, нималарни эслаб қолиш кераклиги кўрсатилиши керак. Ўқитувчи ўқувчиларнинг дарсликни мустақил ўқиш кўникмаларини ҳосил қилишга катта аҳамият бериши керак. Ўқувчиларнинг дарслик билан ишлашни ташкил қилиш методикасига қуйидагиларни тавсия қилиш мумкин:
1. Мавзуни диққат билан ўқиб, нима тўғрисида гап бораётганлигини тасаввур қила олиши.
2. Мавзу материалларни диққат билан ўқиб чиқиб, тушунмаган сўзларни ёзиб олиши. Мавзудаги расмда нима тасвирланганлигини мавзуда берилган тушунтиришдан уни билиб олиши, мавзудаги формула ва тенгламаларни ёзиб бориши.
3. Мавзуни қайта ўкиб, ундаги материалларни режалаштириши.
4. Китобни бекитиб, ҳар бир режадаги билимларни қандай ўзлаштирилганлигини эслаб қолиши. Формула ва тенгламаларни ёзиб қўйиши.
5. Ўқитувчининг дарсда ўтган ўша мавзу билимлари билан дарсликда берилган мазмунни солиштириб кўриши.
Дарслик билан ўқувчилар систематик ишлашини ташкил қилиш муҳим вазифа ҳисобланади. Унинг учун ҳар сафар ўқувчиларнинг дарсликдан эгаллаган билимларини сўраб назорат қилиши ва дарсликдан ёзган конспектларини текшириб бориши керак.
Ўқувчиларнинг дарслик билан ишлаши дафтарда акс этган бўлиши керак. Дафтарга дарс ўтилган сана ва уйга берилган вазифа ёзиб борилиши керак. Ўқувчилар дафтарини текширишда унда қандай ёзувлар йўқлигини тезда билиш мумкин.