Fizika fanidan

1-mashq. Darajalangan ekran va difrakson panjara yordamida yorug’likning to’lqin uzunligini aniqlash

Kerakli asbob va materiallar: Yorug’lik manbai (lazer), difraksion panjara, darajalangan ekran, optik skamya.

1. Qurilma bilan tanishib, uni ishga sozlang.

2. 3-rasmdagidek manba, darajalangan ekranlar siste­masi tuzing.

3. Manba va ekran orasiga davri aniq bo’lgan difrak­sion sanjara o’rnating va panjara bilan ekran orasidagi masofa l ni o’lchang.

4. Lazerning yerga ulanganligini tekshiring, so’ngra elektr tarmog’iga ulang va lazer nurini ekranning markazi­dagi 0 nuqtaga to’g’rilang.

5. Manbadan nur yuborilganda ekranda difraksion manzara hosil bo’ladi. Ularning bosh m=0 maksimumidan keyingi chapdan m₁=1, m₂=2 hamda o’ngdan m₁=1, m₂=2 maksi­mumlarni yozib, ular orasidagi masofa b₁, b₂ larni o’l­chang.

6. Tajribani difraksion panjara va ekran orasidagi masofani o’zgartirib, bir necha marta takrorlang.

7. l va b larni bilgan holda (3) formula bilan ni aniqlang.

8. (4) formulaga qiymatlarni qo’yib yorug’likning to’lqin uzunligi ni hisoblab topinr.

9. Olingan natijalarni 1- jadvalga yozing.

1-jadval

№	l, m	b, sm	φ	m	λ, 10^8 sm
1 2 3

10. Tajribaning absolyut va nisbiy xatoliklarini aniqlang.