Fizika fanidan

INDUKTIV QARSHILIKLI O`ZGARUVCHAN TOK ZANJIRI
Faraz qilaylik, faqat L induktiv

galtak ulangan o`zgaruvchan tok zanjiri

berilgan bo`lib, u ham kuchlanishi

qonuniyat bilan o`zgaruvchi tok

manbaiga ulangan bo`lsin:

(107)

~ Zanjirning bir qismi uchun OM qonuni

U R=0 hol uchun yozilsa, quyidagi hosil bo`ladi:

(108)
bunda -o`zinduksion EYUK bo`lib, u bo`lganligidan:

(109)
bo`ladi. Ohirgi ifodadan tok kuchi I ning vaqtga qarab o`zgarishi quyidagicha yoziladi:

(110)

bunda I_mL tok kuchining amplitudasi quyidagiga teng:

(111)

(107) va (110) dan ko`rinadiki, induktivli o`zgaruvchan tok zanjiridagi tok kuchining fazasi kuchlanshidan ga orqada qolar ekan. Bu zanjirdagi U_L kuchlanish va I_L tok kuchining t vaqtga boglanish grafigi va vektor diagrammasi tasvirlangan.

(111) ni o`zgarmas tok zanjirining bir qismi uchun yozilgan Om qonuninig matematik ifodasi bilan taqqoslab quyidagini yozamiz:

(112)

bunda X_L kattalikka induktiv qarshilik deyiladi va quyidagiga teng:

(111)

Shunday qilib, zanjirdan o`zgaruvchan tok o`tganda hosil bo`lgan o`zinduksion EYUK zanjirdagi tok kuchining kamaytirishi sababli, induktiv qarshilik yuzaga keladi.

Agar o`zgaruvchan tok zanjiri faqat induktiv qarshilikka ega bo`lsa, zanjirda Joul-Lens issiqligi ajralmaydi, chunki R=O. Shuning uchun, zanjiridagi induktivlikning roli magnit maydon energijasini to`plashdan va tok manbaiga qaytarib berishdan iboart bo`ladi. Ideal holda energiya yo`qolmaydi.