Fizika fakulteti fizika kafedrasi

2-su’wret

Sonday etip ko’rip shig’ilg’an a’piwayi ma’selelerden de,uliwma tu’siniklerden de to’mendegishe pikir shig’aramiz: tolqinlar dereklerinin’ jaylasiwi haqqindag’I toliq ko’z qaraslar payda etiw ushin tolqinlardin’ amolitudalari bo’listiriliwi de, fazalarin bo’listiriliwinde o’lshep biliw kerek.

Fazalar bo’listiriliwin interferencion qubilislar ja’rdeminde o’lshew mu’mkin. Interferencianin’ ma’snisi, kogerent terbelisler qosilg’anda olardin’ fazalar ayirmasi juwmaqlawshi terbelis amplitudasin o’zgertedi, basqasha aytqanda tolqinlardin’ fazaliq mu’nas’ebetlerin interferncion ko’rinisinin’ amolitudaliq strukturasina aylandiradi. Eger qabil qilg’ishqa bizdi qiziqtirip atirg’an tolqinnan tisqari fronttin’ ko’rinisi a’piwayi bolg’an “sinaw” tolqini, ma’selen, tekis ya’ki sferik tolqin da jiberilse, ol jag’dayda ju’zege keletug’un interferencion ko’rinis qabil qilg’ish spatinda bul eki tolqin fazalari parqinin’ o’zgeris nizamin toliq xarakterlep beredi. Sol usil menen o’zgerip atirg’an tolqinnin’ fazaliq strukturasi haqqinda tu’sinikke iye boliwi mu’mkin.

Golografiya. Jaqtiliq maydanin jaziw ha’m qayta tiklew

A’dettegi fotoplyonka yaki fotoplastinkag’a jaqtiliq maydani haqindag’I xabardin’ bo’limi jazip alinadi, yag’niy jaqtiliq intensivliginin’ ken’islik bo’listiriliwi jaziladi. Bul jerde optika ushin a’hmiyetli bolg’an maydan fazasinin’ ken’islik bo’listiriliwi tuwrali xabar a’piwayi tu’rde jog’altadi. Bunday amolituda ha’m faza tuwrali xabardi jaziw usili bar ha’m ol Golografiya atin aldi.