Fizika fakulteti 2-bosqich 2007-guruh talabasi

O’zbekiston respublikasi
oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

mirzo ulug’bek nomidagi
O’zbekiston milliy universiteti

Fizika fakulteti
2-bosqich 2007-guruh talabasi
Soliyev Muxammadyorning
OPTIKA fanidan
“Dispersiya nazariyasi.Sindirish ko’rsatkichi va yutilishning chastotaga bog’liqligi.Yorug’lik tarqalishining xususiyatlari.To’la ichki qaytish hodisasi.Bryuster burchagi”
mavzusida bajargan

mustaqil ishi
Qabul qildi:Eshchanov B
Toshkent-2022
Dispersiya nazariyasi.Sindirish ko’rsatkichi va yutilishning chastotaga bog’liqligi.Yorug’lik tarqalishining xususiyatlari.To’la ichki qaytish hodisasi.Bryuster burchagi

Optik asboblar asosan ajrata olish qobiliyati va dispersiyasi bilan tavsiflanadi. To'lqin uzunliklari 1 ga farq qilgan ikki spektr chiziqlari ko’rinishining chiziqli (burchakli) masofasiga son jihatidan teng bo’lgan kattalik chiziqli (burchak) dispersiyasi deb aytiladi.

Burchak dispersiyasi: D=
Difraksion panjara uchun bosh max sharti : d sin φ = ±kλ. ni
differensiallab, quyidagini hosil qilamiz: dcosφdφ = kdλ
D= =
Difraksion panjaraning dispersiyasi uning davriga teskari proporsional bo'lib, spektrtartibi ortgan sari u ham oshib boradi. lkki difraksion manzara chiziqlarini ajratib (alohida-alohida) ko'rish uchun Reley sharti mavjud. Ikki spectral chiziqlardan birining maksimumi markazi, ikkinchisining minimumiga mos kelsa,
ya'ni nisbiy qorong'ulik 20 foizni tashkil etsa, ularni alohida ajratib ko'rish mumkin aks holda esa yo'q . Spektral apparatlaming ajrata olish qobiliyati deb, alohida
ko'rish mumkin bo’lgan spektral chiziqlarning to'lqin uzunligi
farqiga teskari proporsional bo’lgan kattalikka aytiladi.
R=
Nur tushish burchagi sinusining sinish burchagi sinusiga nisbati, ikkala muhit uchun o'zgannas kattalik bo'lib, nisbiy sindirish ko'rsatkichi deb yuritiladi.