Fizika 9-sinf ii-chorak

Adiabatik jarayon. Adiabatik jarayon deb, shunday jarayonga aytiladiki, bunda sistema issiqlik olmaydi ham va issiqlik bermaydi ham. Boshqacha aytganda adiabatik jarayonda

Q=0

Bunday jarayonni amalga oshirish uchun gazni devorlari atrofidagi jismlar bilan issiqlik almashinuvida bo'lmaydigan idishga solish kerak. Termodinamikaning birinchi qonuniga binoan

Q=U+A,

Adiabatik jarayonda Q=0 bo'lgani uchun U+A=0 bo'ladi.

Bundan

U=-A

yoki

U=A

Gaz tashqi kuchlar ta'siri ostida adiabatik siqilsa, bunda gaz qiziydi, uning ichki energiyasi esa ortadi. (Havo chaqmog'i bilan o'tkazilgan tajribani esga oling (25-rasm). Gaz adiabatik kengayib ish bajarsa, bunda gaz soviydi va uning ichki energiyasi kamayadi (24-rasmda tasvirlangan tajribadagi tuman hosil bo'lishini esga oling).

Biz muhim termodinamik jarayonlarni o'ta sodda termodinamik sistema - ideal gaz misolida qarab chiqdik. Biroq hosil qilingan qonuniyatlar istalgan boshqa termodinamik sistemalar uchun qo'llaniladi.

18.1-masala. Izobarik jarayonda sistemaga berilgan 200 kJ issiqlik miqdori evaziga uning ichki energiyasi 75 kJ ga o'zgardi. Bajarilgan ishni hisoblang.

Berilishi :