Fizika 15 ma’ruza 2021 тдтpУ «табиий фанлар»

Бальмернинг умумлашган ифодаси
n=1 – Лайманнинг серияси (ультрабинафша нурланиш)
n=2 – Балмер серияси
(Оқ нур)
n=3 – Пашен серияси (инфрақизил нурланиш)
n=1-серия Лаймана (ультрафиолетовое излучение)
n=2-серия Бальмера
(видимый свет)
n=4 – Брэкет серияси
(инфрақизил нурланиш)
n=5 – Пфунд серияси
(инфрақизил нурланиш)
n=6 – Хэмфри серияси
(инфрақизил нурланиш)

Бор постулатлари.

Борнинг 1 - постулати (стационар ҳолатлар постулати): стационар ҳолатларда атом энергияни нурлатмайди.
Борнинг 2 - постулати (частоталар қоидаси): атом бир ҳолатдан иккинчисига ўтганда қуйидаги энергияли битта фотон чиқаради ёки ютади.
Тегишли стационар ҳолатлар энергиялари фарқи
Борнинг 3 - постулати (орбиталарни квантланиш қоидаси): атомнинг стационар ҳолатларида, доиравий орбиталарда электрон ҳаракатланиб, импулс моментининг квантланган қийматларига га бўлади.
Электроннинг n – стационар орбитаси радиуси.
Борнинг биринчи радиуси
1- ва n- стационар орбиталардаги
электроннинг ҳаракт тезлиги
Водород атоми тизимида электроннинг тўла энергияси
Водород атомининг минимал энергияси

Квант сонлар

Хусусий фкункциялар n – бош, 𝑙 – орбитал ва m – магнит квант сонлари билан аниқланади.
n - бош квант сони атомдаги электроннинг энергетик сатҳларини белгилайди: n = 1,2,3,...
𝑙 – орбитал квант сони берилган n да қуйидаги қийматларни қабул қилади:

𝑙 = 0,1,2,...,(n-1) ва атомдаги электроннинг импулс моментини аниқлайди
Магнит квант сони m берилган 𝑙 да қуйидаги қийматларни қабул қилади:
ва берилган йўналишда L импулс моменти миқдорини белгилайди.
L электроннинг орбитал импулс моменти фазода шундай ориентацияларни қабул қиладики, бунда ташқи майдон йўналишида L векторнинг проекцияси фақат ħ га карра бўлган квантланган сонларни қабул қилади. (фазовий квантланиш).