Fizik-kimyoviy tadqiqot usullarining umumiy xususiyatlari va klassifikatsiyasi

Aromatik birikmalarning IQ spektori
Aromatik birikmalar infraqizil spektroskopiyada ikkita xarakterli ko’rinishga ega: uglerod-vodorod bog’lanish uchun 3000 dan 3100 sm^-1 gacha va aromatik uglerod-uglerod bog’lanishi uchun 1450 dan 1650 sm^-1 gacha. PMR spektorda odatda 6,5 ​​va 8 ppm oralig'ida paydo bo'ladi. YaMRda aromatik uglerodlar 100 va 150 ppm oralig'ida paydo bo'ladi.
Infraqizil (IQ) yorug'lik elektromagnit spektrning bir qismi bo'lib, to'lqin uzunliklari ko'rinadigan spektrning oxirida qizil yorug'likdan uzunroqdir. IQ nuri to'lqin uzunligi 750 nm dan 1 mm gacha bo'lgan elektromagnit nurlanishni o'z ichiga oladi. Infraqizil (IQ) spektroskopiya - bu bog’lanishlar tebranishlarini kuzatadigan va mavjud funktsional guruhlarning dalillarini taqdim etadigan usul. Yutish, emissiya yoki aks ettirish o'lchanadi. Atomlar va funktsional guruhlarning tebranishlari IQ spektroskopiyasi bilan o'lchanadi. Atomlar va funksional guruhlar noyob tebranishlarga ega. Benzol halqasining uglerod-vodorod bog’lanishi 3000 dan 3100 sm^-1 gacha bo'lgan IQ yutilishga ega. Benzol halqasining aromatik uglerod-uglerod bog’lanishi 1,450-1,650 sm^-1 oralig'ida cho'zilish va cho'zilishlariga ega.
Aromatik moddalardagi =C–H cho‘zilishi 3100-3000 sm^-1 da kuzatiladi. E'tibor bering, bu alkanlardagi -C-H cho'zilishidan bir oz yuqori chastotada.
Bu IQ spektrlarini talqin qilish uchun juda foydali vosita: Faqat alkenlar va aromatiklar 3000 sm^-1 dan bir oz yuqoriroq C-H cho'zilishini ko'rsatadi. C=C bog'iga ega bo'lmagan birikmalar C-H faqat 3000 sm^-1 dan pastroq cho'zilganligini ko'rsatadi.
Aromatik uglevodorodlar 1600-1585 sm-1 va 1500-1400 sm^-1 hududlarda aromatik halqadagi uglerod-uglerodli cho'zilish tebranishlari tufayli so'rilishini ko'rsatadi.
Mintaqada 1250-1000 sm^-1 bo'lgan bantlar C-H tekislikdagi egilishi bilan bog'liq, garchi bu bantlar juda zaif bo'lsa-da, aksariyat aromatik birikmalarda kuzatilmaydi.
3000 sm^-1 dan yuqori C-H cho'zilishidan tashqari, aromatik moddalarning infraqizil spektrlarining yana ikkita mintaqasi aromatiklarni aromatik halqaga ega bo'lmagan organik birikmalardan ajratib turadi:
2000-1665 sm^-1 ("overtones" deb nomlanuvchi zaif chiziqlar)
900-675 sm^-1 (samolyotdan tashqari yoki "oop" chiziqlar)
Bu bantlar nafaqat aromatik moddalarni ajratibgina qolmay, balki aromatik halqadagi o'rinbosarlarning soni va o'rnini aniqlashni istasangiz foydali bo'lishi mumkin. Mintaqadagi 2000-1665 sm^-1 o'lchamdagi ohangli chiziqlar naqshlari halqadagi almashtirish naqshini aks ettiradi. 900-675 sm^-1 mintaqadagi C-H bantlarining naqshlari ham aromatik almashtirish naqshiga xosdir. Ushbu ikki mintaqadagi IQ naqshlari va halqalarni almashtirish o'rtasidagi bog'liqlik tafsilotlari chap ramkada bog'langan adabiyot manbalarida mavjud.
Ba'zi hollarda, aromatik moddalar aromatik halqaga ega bo'lmagan birikmalarga qaraganda ko'proq bantlarni ko'rsatishini yodda tutish foydalidir. Agar sizga ikkita spektr taqdim etilsa va ulardan biri aromatik, biri aromatik emas deb aytilsa, spektrlardan biridagi juda ko'p sonli chiziqlarga tezda qarash sizga bu aromatik birikma ekanligini aytishi mumkin.
Xulosa:
C-H 3100-3000 sm^-1 gacha cho'zilgan ohanglari, zaif, 2000-1665 sm^-1 gacha 1600-1585 sm^-1 gacha bo'lgan C–C cho'zilishi (halqa ichidagi). 1500-1400 sm^-1 dan C–C cho'zilishi (halqa ichidagi). 900-675 sm^-1 dan C–H.
Toluolning spektri quyida ko'rsatilgan. Aromatik moddalarning =C-H (3099, 3068, 3032) va alkil (metil) guruhining -C-H cho'zilishlariga e'tibor bering (2925 yagona belgilangan). Xarakterli ohanglar taxminan 2000-1665 yillarda kuzatiladi. Shuningdek, aromatik halqadagi uglerod-uglerod cho'zilishi (1614, 1506, 1465), tekislikdagi C-H egilishi (1086, 1035) va C-H oop (738) ga e'tibor bering.