Fizik kimyo

Harorat ortishi bilan moddalarning sirt tarangligi kamayadi. Misol tariqasida suvning turli haroratdagi sirt taranglik qiymatlarini keltiramiz.

HaroratC	0	10	20	30	60	80
Mn/m	75,6	74,2	72,7	71,2	66,2	62,5

Shu o’rinda suyuqliklarning sirt tarangligini amaliy aniqlashning bir nechta usullari haqida to’xtalib o’tamiz

Rebinder usuli: yoki suyuqlik yuzasidan hamo pufakchasining chiqish bosimi usuli. Rebinder qurilmasida ichiga tekshirilayotgan suyuqlik joylashtirilgan kolbacha havosizlantirish sistemasiga ulanadi. Suyuqlik yuzasiga ingichka naychani uchi tegib turadigan qilib tushiriladi. Sistemadan havo so’rib olinganda naychadan havo pufakchalari ajrala boshlaydi. Pufakcha ajralishi uchun zarur bo’lgan bosim U simon monometr bilan o’lchanadi. Suyuqlikning sirt tarangligi qancha katta bo’lsa, pufakcha chiqishi uchun shuncha ko’p bosim zarur bo’ladi. Tajribada sirt tarangligi ma‘lum bo’lgan biror suyuqlik, masalan suv, va tekshirilayotgan suyuklik o’rganiladi. Tekshirilayotgan suyuqlikning sirt tarangligi quyidagi formula orqali hisoblanadi: bu yerda-tekshirilayotgan suyuqlikning sirt tarangligi, standart suyuqlikning sirt tarangligi, va tekshirilayotgan suyuqlik yuzasida pufakcha hosil bo’lish 210 bosimi va monometr yelkalaridagi balandliklar farqi, va standart suyuqlik yuzasida pufakcha hosil bo’lish bosimi va monometr yelkalaridagi balandliklar farqi.