Физик-кимёвий тахлилни вазифаси; Физик-кимёвий таҳлилнинг асосий тушунчалари; Системанинг термодинамик хоссаси

Икки компонентли системалар-Икки компонентли системаларнинг холат диаграммаси концентрация, ҳарорат ва босимдан иборат учта координатли фазовий шаклдир.

Амалда содда концентрация ва ҳароратни ифодаловчи ортогонал проекция ишлатилади. Шунинг учун булар ортобар – диаграмма ҳам дейилади (изобар - бир хил босим ).

Икки компонентли системалар

Бу диаграммада (1-расм ) сувсиз кристалланувчи сув-туз системаси ифодаланган. Кўпгина бундай диаграммалар, эрувчанликни ҳароратга боғлиқлигини ифодалаганлиги учун политермик диаграммалар дейилади.

Икки компонентли системалар---Диаграммада системанинг ҳарорати ва таркибини кўрсатган нуқта фигуратив нуқта дейилади.
Н нуқта тоза сувни (кристалланиш) музлаш ҳароратини (системада туз миқдори О нуқтада 0%). Д нуқта тоза тузни суюқланиш ҳарорати.
S нуқтада система 100% туздан иборат. Сувга тузни ёки тузга сувни қўшиб боришимиз билан уларнинг суюқланишига мос келувчи ҳарорат камая боради. Мувозанат эгри чизиқлари эритма - муз (НА эгри чизиғи), эритма - туз (ДА эгри чизиғи ) Н ва Д нуқтлардан бу нуқталарга мос келучи ҳароратдан пастроқ ҳароратга силжийди.
Масалан, а таркибли системада тоза сувнинг музлашидан пастроқ t_a ҳароратида муз ҳосил бўлади.

Икки компонентли системалар---НА чизиқ муз билан тўйинган эритма, музнинг суюқланиш эгри чизиғ
АД эса туз билан тўйинган эритма таркибини кўрсатувчи фигуратив нуқталардан иборат, тузнинг эриш эгри чизиғи дейилади.
. Бу эгри чизиқлар кесишган А нуқтада эритма иккала қаттиқ фаза билан ҳам тўйинган бўлади, буни эвтектик нуқта дейилади.
Бу нуқтага мос келувчи В ҳарорат ва К таркибга мос ҳолда эвтектик ҳарорат ва таркиб дейилади.
Эвтектик ҳароратдан бир оз пасайса бутун система қаттиқ фазага айланади ва буни эвтектик аралашма дейилади.