Filosofiya uzb

16- mavzu  Falsafiy antropologiya 
Reja 
1. Inson falsafa nuqtai nazaridan  
2. Falsafiy antropoloogiyaning paydo bulishi va rivojlanishi  
3. Sharq falsafasida inson muammosi  
 
Antropologiya    inson  mohiyati,  uning  tabiat  va  jamiyatdagi  o`rnini,  o`ziga  xos  xususiyatlarini 
o`rganish bilan shug`ullanadi. Antropologiyada inson mohiyatini to`laroq ochish uchun «men», «ong», 
«shaxs»,  «ruh»  tushunchalari  qo`llanadi.  «Men»  -  insoning  o`zligini  tashqi  olamdan,  real  borliqdan 
farqlashdir. 
Insonning  ma`naviy  ehtiejlarini  uning  tabiiy-moddiy  manfaatlaridan  ajratish,  unga  faqat  ilohiy 
mavjudot  sifatida  qarash  ham  bireqlamalikka  olib  kelishi,  etilgan  ijtimoiy  muammolar  mohiyatini 
to`g`ri tushunishga xalaqit berishi mumkin. 
Antropologiya insonning ma`naviy olamiga chuqurroq kirib borish orqali olam mohiyatini bilish 
mumkin, degan g`oyani ilgari suradi. Islom Karimov ta`rifiga ko`ra, ma`naviyat (ruh) insonni  axloqan 
poklaydigan,  iymon-e`tiqodini  mustahkamlaydigan,  ezgulikka  undaydigan  botiniy  kuchdir.  Yuksak 
ma`naviyatda haqiqiy insoniy mohiyat mujassamdir. 
Shaxsning shakllanishi va rivojlanishida tarixiy shart-sharoit, ayniqsa, g`oya va mafkura muhim 
o`rin  tutadi.  Bozor  munosabatlariga  o`tish  davrida  mujudga  kelgan  muammo  va  vazifalar  yangi 
barkamol insonni voyaga etkazishni taqozo etdi. Unga xos fazilat va sifatlar Prezident Islom Karimov 
asarlarida asoslab berilgan. 
Bozor iqtisodieti inson ehtiejlarini to`laroq qondirish, uning qobiliyati, ijtimoiy faolligini yanada 
kuchaytirish uchun keng imkoniyatlar yaratdi. Bular quyidagilardir: 
- mehnatni tashkil etish usul va shakllarining o`zgarganligi~ 
- mehnatga yangicha munosabatni rag`batlantirishga erdam beruvchi omillar~ 
-  o`z  qobiliyati,  qiziqtirishlariga  mos    bo`lgan  faoliyat  turlarini  tanlash  imkoniyatining 
yaratilganligi~ 
- shaxs tadbirkorligi va ish bilarmonligining qo`llab-quvvatlanishi~ 
- turli mulk shakllarining vujudga kelganligi~ 
- shaxs erki va huquqlarining kengayganligi~ 
- davlat va jamoat ishlarida qatnashish imkoniyatlarining yaratilganligi~ 
- demokratik qadriyatlar rivoji~ 
-  ma`naviy  meros  va  madaniyat  yutuqlaridan  erkin  foydalanish  imkoniyatining  yaratilganligi 
kabilardir. 
Ular  shaxsning  moddiy  va  ma`naviy  ehtiejlarini  qondirishda,  uning  komil  inson  sifatida 
rivojlanishida muhim ahamiyatga egadir. Mustaqillik yillarida amalga oshirishlaetgan barcha islohotlar 
inson manfaatlari, uning ezgu maqsadlari ruebga chiqishini ta`minlashga, uning barkamol sifatlar kasb 
etishiga qaratilgandir. 
Insonning  jamiyatdagi  o`rni,  qadr-qimmati  borasida  milliy  istiqlol  o`z  oldiga  qo`ydagilarni 
maqsad va vazifa qilib qo`yadi: 
- insonning qadr-qimmatini joyiga qo`yish~ 
- inson uchun baxtli haet sharoitlarini yaratish~ 
-  insonning  o`zligini  anglashi,  ijtimoiy  burch  va  vazifalarini  ado  etishi,  sog`lom  avlodlar 
uzluksizligini  ta`minlashi,  kelgusi  avlodlarga  yaxshi  xotiralar  qoldirishi  va  iymon-e`tiqodi  butun 
bo`lishi uchun qulay sharoitlar yaratish.