Fermentlar – bu biologik katalizatorlik funksiyani bajaruvchi yuqori spetsifik oqsillardir

Fermentativ reaksiya tezligini susaytiruvchi omillar ingibitorlar deb nomladi

• quidagi 2 turdagi ingibirlanish tafovutlanadi:
• 1.qaytar ingibirlanish
• E+J ↔ EJ
• 2. qaytmas ingibirlanish
• E+J → EJ

Qaytmas ingibirlanishga misollar

• metallar tutuvchi fermentlar ingibitorlari - HCN, KCN, CO, NaN3, ular biologik oksidlanish fermentlari tarkibiga kiruvchi Fe va Su valentligini uzgartiradi, elektronlarni O2 utkazilishini tuxtatadi.
• fermentlarning faol markazidagi SH-gruxlar bilan boglanadi - monoyodatsetat, simob birikmalari va margumush.
• fermentlarning faol markazidagi OH-gruppo’ serina v aktivnom sentre - fosfororganicheskiye soyedineniya - BOV.

qaytar ingibirlanish turlari:

• raqobatli
• raqobatsiz
• raqobat qilmaydigan
• substrat
• allosterik

Fermentlar faolligini boshqarilishi

• Fermentlar faolligi 3 darajada boshqariladi:
• 1. Xujayra ichi omillari - substrat, metabolit (aktivator, ingibitor), rN, harorat, regulyator fermentlar bilan avtomatik boshqariladi.

Fermentlar faolligi quidagicha modifikatsiyalarga uchrashi mumkin:

• Nofaol оtmishdoshni faollanishi.
• Spetsifik guruhlarni ferment molekulasiga kiritilishi.
• Nofaol ferment-oqsil kompleksini dissotsiatsiyasi.
• 2. Gormonal boshqarilish:
• Oqsil tabiatli va adrenalin –adenilatsiklaza orqali xujayra ichi fermentlari faolligini boshqaradi. Steroid gormonlar va tiroksin fermentlar sintezini jadallashtiradi.
• 3. Nerv boshqarilish – оz ta’sirini gormonlar vositasida boshqaradi.

KLINIK ENZIMOLOGIYA BOLIMLARI:

• Enzimopatologiya – turli xil kasalliklarda ferment tarkibini оrganish.
• Enzimodiagnostika – turli xil patologik xolatlarda biologik suyuqliklarda fermentlar faolligini оrganib tashhis qоyish.
• Fermentoterapiya – turli xil kasalliklarda fermentlarni ishlatilishi (fermentlar, kofermentlar, antiferment moddalar).