Fe'l va shakllar Turk tillarini taqsimlash

Zamonaviy turk tillari
Umumiy ma'lumot
. Ism variantlari. Generalogik ma'lumotlar.
Tarqalish. Lingvogeogra k ma'lumotlar. Umumiy dialektiya
kompozitsiyasi. Aciolinguistik ma'lumot. Kommunikativ va
funktsional holat va til unvoni. Standartlashtirish darajasi.
O'quv va pedagogik
holat. Yozish turi. Tillar tarixini qisqa
muddatli davriy davrlash. Chet tilidagi kontaktlar tufayli asbob
fenomeni.
Turkiya - 55 million
Eron - 15 yoshdan 35 milliongacha
O'zbekiston - 27 million
Rossiya - 11 yoshdan 16 milliongacha
Qozog'iston - 12 million
XXR - 11 million
Ozarbayjon - 9 million
Turkmaniston - 5 million
Germaniya - 5 million
Qirg'iziston - 5 million
Kavkaz (Ozarbayjonsiz) - 2 million
Evropa Ittifoqi - 2 million (Buyuk Britaniya, Germaniya va
Frantsiyasiz)
Iroq - 500 mingdan 3 milliongacha
Tojikiston - 1 million
AQSh - 1 million
Mo'g'uliston - 100 ming.
Avstraliya - 60 ming
Lotin Amerika
 (Braziliya va Argentinasiz) - 8 ming
Frantsiya - 600 ming
Birlashgan Qirollik - 50 ming
Ukraina va Belorusiya - 350 ming.
Moldova - 147 500 (Gagauza)
Kanada - 20 ming
Argentina - 1 ming

---

Yaponiya - 1 ming
Braziliya - 1 ming.
Dunyoning qolgan qismlari - 1,4 million
Turk tillarini taqsimlash
Turk tillari
- Aytilgan tillar oilasi Osiyo va Sharqiy Evropada
keng tarqalgan Oltoy makroslar. Turkiy tillardan tarqatish
maydoni Sibirga Kolyma daryosi havzasi O'rta dengizining
sharqiy sohilida uchun narida uchun uzaytiradi. Nutqning
umumiy soni - 167,4 milliondan ortiq kishi.
Turk tillarini taqsimlash sohasi hovuzdan ajralib turadi
R. Sibirdagi Lena janubi-g'arbga O'rta er dengizining sharqiy
sohiliga.
Shimoliy, turk tillarida Ural tillari, sharqda - tununto-machurian,
mo'g'ul va xitoy tillari bilan. Janubda turkiy tillarni tarqatish
maydoni Eron, semit va G'arbda - slavyan va boshqa boshqa
hind-evropalik taqsimot maydoni bilan aloqa qiladi (Yunon,
alban, rumin tili tillari. Dastlab turklarning asosiy xalqlarining
asosiy massasi 
Sovet Ittifoqi
 U Kavkazda, Volga viloyati,
Markaziy Osiyo, Sibir (G'arbiy va sharqiy) yashaydi. Litva,
Belarusiya, Ukraina, Ukraina va Moldova, Qrim, Qrim tatarlari,
Qrim, Uruma va Gagauza jonzotining g'arbiy hududlarida.
Turkiy so'zli xalqlarni ko'chirishning ikkinchi sohasi Kavkaz
hududida, u erda ozarbayjon, Kumchay, Balkiard, Nogai va
Truchmenlar istiqomat qiladi (Stavropol turkman).
Turk xalqlarini ko'chirishning uchinchi jug'ro y maydoni - bu
pobaj va Uralrals, tatarlar, boshliqlar va chuvash tasvirlangan.
To'rtinchi turkiy so'zlashadigan hududda o'zbeklar, uyg'urlar,
qozoqlar, qoraqalpoqlar, turkmanlar, qirg'izlar yashaydigan
O'rta Osiyo va Qozog'iston hududini tashkil etadi. Uyg'urlar
MDHdan tashqarida yashaydigan ikkinchi turkiy turkiy-turk
tilida turar joyidir. Ular Shinjong-Uyg'ur avtonombosari asosiy
aholisini tashkil qiladi. Xitoyda uyg'urlar, qozoqlar, qozoqlar,
qirg'izlar, o'zbeklar, tatarlar, Sarar Yuuura uyg'urlar bilan
yashaydilar.
Beshinchi turk Sibirning yalang'ochi Sibirning turkiy xalqlarini
anglatadi. G'arbiy Sibir tatarlariga qo'shimcha ravishda, bu
mintaqa guruhi Yoqutlar va Dolgas, Tuvin va Tofnava, Xakasi,
kiyim-kechak, Chullimty, Xulyymy, Xulyymy, Oltoy. Sobiq Sovet
Ittifoqi tashqarisida turkiyzabon davlatlarning asosiy qismi
Osiyo va Evropada istiqomat qiladi. Raqamda birinchi o'rin
Turklar. Turklar Turkiyada (60 milliondan ortiq odam), Kiprda,
Iroq, Saudiya, Gretsiya, Makedoniya, Italiya, Italiya, Belgiya,
Shveytsariya. Hammasi bo'lib, Evropada 3 milliondan ortiq
turklar istiqomat qiladi.
Joriy jug'ro y ko'chirish asosida barcha zamonaviy turkiy
xalqlar to'rtburchakli guruhlarda taqsimlanadi. Zamonaviy
turkiy tillarning ko'kal-mintaqaviy turar joy: men Kavkaz va

---

oldingi Osiyoni guruhlashaman - 120 million. (Janubi-g'arbiy
turkiy turkiy turistlar, Ozarbayjon, Turk tili); II Group-shimoliy
Kavkaz, Sharqiy Evropa - 20 million kishi - Balumamakskiy, Qrim-
Tatar, Qrayay, Chuvashskiy): III guruh - Markaziy Osiyo 60
million kishi: (Janubi-Sharqiy turk tillari - turkman, o'zbek,
uyg'onish, qoraqalpoq, qozoq, qirg'iz); IV guruh - G'arbiy Sibir -
1 million kishi: (Shimoliy-Sharqiy Turk tillari - Shimoliy-Sharqiy
turklik, Shorskiy, Tuvinskiy, Tofalarskiy). Zamonaviy turkiy
tillarning madaniy lug'ati beshta semantik guruhlar tomonidan
ko'rib chiqiladi: ora, fauna, xo'jayin, iqlim, landshaft va xo'jalik
faoliyati. Tahlil qilingan lug'at uch guruhga bo'lingan: umumiy
audio, areal va qarzga olingan. Umumiy ishlarga qadimiy va
o'rta asrlarda yodgorliklarda belgilangan so'zlar, shuningdek,
zamonaviy turkiy tillarda parallel ravishda taqlid qilinadi. Orol-
mintaqaviy lug'at - bitta yoki bir nechta zamonaviy turkiy
xalqlar uchun ma'lum bo'lgan yoki bitta umumiy yoki tegishli
hududlarda yashaydigan so'zlar. Qarzga olingan lug'at - chet
tillarining turkiy so'zlari. Lug'at lug'atida milliy o'ziga xos
xususiyatlarni aks ettiradi va butun tillarda, bir yo'lda yoki
boshqa usulda qarz olishadi. Ma'lumki, chet tili eritmalari har
qanday tilning lug'at tarkibini to'ldirish va boyitishda muhim
o'rin tutadi.
Ruminiya, Bolgariya, Tatarlarda Gagauz Ruminiyada,
Makedoniya. Eronda turkiy xalqlarni venuchobchilik.
Ozarbayjon, turkman, Cassalis, Atcharlar bilan bir qatorda
yashaydi. Turkmaniston Iroqda istiqomat qiladi. Afg'onistonda -
turkman, qoraqalpoqlar, qozoqlar, o'zbeklar. Mo'g'ulistonda
qozoqlar, tvissy passivlari.
Filial va tillarning nisbati va ularning turkiy tillar ichidagi
dialektlar bo'yicha ilmiy munozaralar obuna bo'lmaydi. Shunday
qilib, masalan, klassik fundamentalda 
ilmiy ish
"G'arbiy Sibir
tatarlari" (1963) "H. Axatov" Tyumen va OMK mintaqalarida
Tolbol-Irtysh tatarlarini hududiy ko'chat to'g'risida materiallar
taqdim etdi. Fonetik tizim, leksik tarkib va
\u200b\u200bgrammatika tizimining keng qamrovli tahliliga
binoan olim Sibir tatarlarining tili bitta mustaqil dialektni tashkil
etmaydi va u eng qadimgi turkiy tillardan biri emas degan
xulosaga keldi. . Shunga qaramay, boshlang'ich. A. Sibir
tatarlarining botoroditskiy tili G'arbiy Sibir tillari guruhiga
tegishli bo'lgan Chuliam, Tobbolsk, Ishim, Tyumen va Turin
tatarlariga ham tegishli.