Fayzulla boynazarov

Q A Y S I N   Q U L I Y E V
(1917-1982)
Qaysin Quliyev Kabardin-Bolqar degan viqorli 
togMar o'lkasida tugMlgan.  Chegem qishlogM sho- 
iming kindik qoni  to'kilgan joy  boMib,  hamqish- 
loqlari  qo'shiqning  avvalini  Qaysin  Quliyev 
she’ridan  boshlar ekanlar, «Salom tong!»,  «Tog' 
jilg'asi qo'shig'i», «Bahor kuni to'qilgan qo‘shiq» 
she’rlari  kitobxonlarga  yod  boMib  ketgan. 
«Mening  qo'shiqlarim»,  xFalokat  yuz  bergan 
damda»,  «Jangdan  qaytganlar  haqida»  kabi 
to'plamlari  shoir  nomini  dunyoga  olib  chiqdi. 
«Yaralangan  tosh»,  «Ona  yer  bilan  suhbat», 
«Shodlik -  oitin qush», «O'roq» she’riy
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kitoblari jahon  adabiyotidagi  shoh  asarlar qatorida turadi.  Shoir o‘z 
nomi bilan birga millatini ham jahonga tanitdi.
Qaysin  Quliyev yoshligidan  she’r yoza boshlaydi.  Biroq  u she’r- 
larini nashr qilishga yoki matbuotga berishga shoshilmasdi, to‘g‘rirog‘i 
botina olmasdi.  Shoirning nazarida har bir she’r xalqning imtihonidan 
o‘tadi.  Yosh  shoir  mana  shu  murakkab  sinovdan  qo‘rqadi.  Ikkinchi 
tarafdan, shoirning fikricha, mukammal  she’r yozish murakkab  ish. Bu 
faoliyat har kimning ham qo'lidan kelavermaydi.
Shu  tufayli  shoir  qo'lyozmalarining  ko‘pini  yo'qotib  qo'yadi. 
Yo'qolgan she’mi qayta tiklash esa amri mahol.
Shoir Ikkinchi jahon  urushiga birinchilardan  bo'lib  otlanadi.  U 
Rossiya, Ukraina, Latviya yerlarida mardonavor jang qiladi.
Bir jangdagi  g'alabadan ruhlangan shoir «Rus o'rmoni ko'tarildi» 
nomli  she’rini  bitadi.  Bu  she’rni  soldatlar  qo'Idan-qo'lga  olib 
o'qiydilar.  Shoirning mardlik va jasoratga undovchi  ilk ijod guldastasi 
asosan urush yillarida yaratiladi.
Qaysin Quliyev qishlog'i viqorli Kavkaz tog'lari etagida joylashgan. 
Bu qishloqning nomi  Chegem.  Kavkazdagi  eng baland cho'qqilardan 
biri Chegem shoirni bolaligidayoq o'ziga maftun etgan.
Chegem qishlog'i  ahli  asosan dehqonchilik, chorvachilik va ovchi- 
lik  bilan  shug'ullanadi.  Shoirning  ta’kidlashicha,  umrida  she’r 
yozmagan  kishi  ham Chegem qishlog'ining manzarasini  ko'rib shoir 
bo'lib  qolishi  tabiiy.  Shoir  qishloq  ahlining  tabiat  go'zalliklariga 
monand soddadil, dilkash ekanliklarini ta’kidlaydi: