Fayzulla boynazarov

ABULQOSIM  FIRDAVSIY
(941-1025)
Eronning Tus  shahriga yaqin  boMgan  Boj  qishlo- 
gMda  dunyoga  kelgan.  Shoir  o 'z  qishlogMda taMim 
olgandan  so'ng,  Tusga  kelib,  ilm-ma’rifat  kishilari 
bilan bogManadi.
MaMumki, Tus qadimda gullab-yashnagan  shahar- 
lardan biri  boMgan.  Firdavsiy bu shahardagi  madrasa- 
da taMim  oladi.  Dehqonchilik,  bog'bonchilik  bilan 
mashg'ul  boMadi.  Yoshligidan  xalq  ijodiga  ixlos 
qo‘yadi.  Podshohlar  haqidagi  hikoyatlarni  berilib 
o'qiydi.  Pand-nasihat  ruhidagi  she’rlar  yozadi. 
Shohlami  madh etuvchi asarlar yozish o‘sha paytlarda 
an’ana edi.  Firdavsiy ilgari yaratilgan ko'plab asarlardan ilhomlanib, 35 
yil  tinimsiz  izlanadi.  Natijada yuzdan  ortiq  dostonni  o'z  ichiga olgan 
buyuk  «Shohnoma»  asari  yuzaga  keladi.  Shoir  bu  asarini  Sulton 
Mahmud G'aznaviyga taqdim etadi. «Shohnoma»  o'zbek tiliga tarjima 
qilingan. Bu asar jahon adabiyoti  xazinasidagi  durdona asardir.
Firdavsiy  ijodiyoti  Sharq  mumtoz  adabiyoti  rivojiga  katta  ta’sir 
ko'rsatadi.  «Shohnoma»dagi  Kayumars,  Hushang, Taxmuras,  Jamshid, 
Som, Narimon, Zol,  Rustam,  Bijon, Anushirvon,  Bahrom  Go'r,  Xisrav 
obrazlarini turli  xalqlar adabiyotida uchratish mumkin. Xususan, Nizo­
miy,  Dehlaviy,  Jomiy,  Navoiy  o'z  asarlarida  Firdavsiyni  ustoz  deb 
hurmat bilan tilga olishadi.  Haqiqatan  ham,  Firdavsiy nomi jahon  ada­
biyotida buyuklar qatoridan o'rin  olgan.