Fayl formatlari

F
ayl formatlari. Fayl formatlari: ta'rifi, xususiyatlari


Fayl (inglizcha fayl zanjiri) - har qanday jismoniy muhitda saqlangan ketma-ket ma'lumotlar to'plamidir. Shunday qilib, foydalanuvchi kerakli narsani topishi uchun faylning nomi bor. Kompyuterni "ajratib turadigan" fayllar uchun formatga qat'iy bog'liq bo'lgan kengaytmalar mavjud. Va agar har bir narsa fayl nomi bilan aniq bo'lsa: biz o'zimizni (masalan, 2011-yilgi ta'tildan olingan fotosuratlar) o'zimizga tayinlaymiz, unda fayl formatlari yanada nozikdir.
Shunday qilib, bu format tizimga tegishli bo'lgan fayl turini va qaysi dasturni ochish mumkinligini tushunishga imkon beradi. Masalan, musiqa fayllari musiqa muharrirlari bilan ochiq, matn tahrirlovchisi bilan matnli hujjat va h.k. Har bir fayl formati uchun ushbu faylni ochish mumkin bo'lgan dastur mavjud va bu juda tushunarli, chunki fayllar ba'zi bir shaklda, ba'zi dasturlarda yaratilganligi sababli, hech bo'lmaganda bitta dasturda faylni ochishingiz mumkin degan ma'noni anglatadi.
Biroq, kompyuter faqat formatlar (kengaytmalar) bo'yicha fayllarni ajratishi kerak emas, foydalanuvchi formatlar haqidagi bilimlardan ham ko'p narsalarni o'rganishi mumkin - hech bo'lmaganda siz qaysi fayl (masalan, musiqa, video, matn, arxiv) (taxminan, ko'p hollarda buni bilish kerak bo'lmasa-da) operatsion tizim o'zi fayl formatini kengaytma bilan taniy oladi va kerakli dastur).


Xo'sh, fayl formatlari qanday?

Odatda, formatlarning barcha turlari turli guruhlarga bo'lingan: arxivlar, musiqa fayllari, videolar, matnli fayllar. Keling, har bir toifani batafsil ko'rib chiqaylik.

Arxivlar ma'lumotlaringizni eng qulay shaklda o'tkazish va saqlash uchun mo'ljallangan. Pochta va RAR kabi formatlarda taqdim etilgan ikkinchisiga katta siqish nisbati, ya'ni agar siz bir xil fayllardan birini arxiv qilsangiz, u holda RAR siqilishida u og'irroq bo'ladi - va arxiv qanchalik kichik bo'lsa, unchalik zarur emas saqlash maydoni va uzatish kamroq vaqt va kamroq tarmoqli kengligi uzatish kanalini oladi.

Video fayllari

Eng keng tarqalgan video formati AVI. Shunga qaramasdan, ushbu formatdagi fayllar turli kodeklarda kodlanishi mumkin va o'yinchini kino tomosha qilish uchun tegishli kodekni qo'llab-quvvatlashi kerak.

Internetda videokliplarni yuborish uchun ular taniqli MP4 formatidan foydalanadilar, bu esa video va audio treklarni alohida siqishni bilan tavsiflanadi - bu sifatga kam ta'sir ko'rsatadi.

Ovozli fayllar

MP3 yuqori siqish nisbati bilan ajralib turadi va ovoz sifati yo'qotilishi mumkin. Microsoft o'z echimini taklif qiladi - bu siqishni ishlatmaydigan WAV formati, chunki ovoz sifati yuqori bo'lib qoladi, lekin fayllar juda ko'p disk maydoni oladi.

Grafik fayllar

Grafik tahrirlovchilar tomonidan ochilgan. Eng mashhur formatlardan biri - BMP, deyarli har qanday windows dasturlari ushbu formatda fayllarni o'qishi va yaratishi mumkin.
Internetdagi grafikaviy ma'lumotlar almashinuvi uchun ular odatda foydalanadilar GIF formati.
JPG (jpeg) bitmapli tasvirlar uchun ishlatiladi. Ushbu format analog MP3 (audio fayllar) va MP4 (video fayllar) deb ataladi. Bu yuqori siqish nisbati bilan tavsiflanadi, lekin ko'pincha tasvir sifati yo'qolishiga olib keladi.
Matnli fayl formatlari orasida quyidagilar qayd qilinishi kerak: DOC (Wordda yaratilgan hujjat), PDF (utility document Adobe akrobat), PTF (Microsoftdan), TXT (formatilmaydigan matnlar).
Yuqoridagi fayl formatlari bugungi kunda eng mashhur, lekin ro'yxat u erda tugamaydi - matnlar va tasvirlar, hamda audio va video kliplar uchun juda ko'p turli formatlar mavjud.

Har bir fayl o'z nomiga ega. Fayl nomi va uning kengaytmasi (masalan, photo.jpg) bilan ajratilgan. Fayl nomi foydalanuvchi o'zi yoki dasturni yaratgan dasturchi tomonidan tanlanishi mumkin. Kengaytma (shuningdek, ba'zan format deb ataladi) fayl turiga qattiq bog'langan va uni o'zgartirish uchun juda ko'p kontrendikatsiz.

Biror kishi, odatda mashg'ulotlari bilan to'g'ridan-to'g'ri bog'liq bo'lgan fayl turlari bilan tez-tez ishlaydi (masalan, ovozli fayllar bilan musiqachi), deyarli har bir kishi foydalanadigan eng keng tarqalgan fayl formatlari mavjud. Mana bular:

Arxivlar

RAR - RAR siqishni yordamida siqilgan fayl yoki fayllar guruhi (ZIPdan yuqori siqishni darajasi bor). "RAR" - "Roshal Arxiv" (ishlab chiquvchi - Eugene Roshal, "WinRar" dasturi).
ZIP-fayl zip-siqishni yordamida siqilgan, ko'pchilik arxiv dasturlari tomonidan qo'llab-quvvatlanadi. Windows foydalanuvchilari Misol uchun, WinZip dasturi yordamida zip fayllarini yaratishingiz mumkin.


V
ideo
AVI turli xil kodeklarda kodlanishi mumkin bo'lgan ma'lumotlarni o'z ichiga olgan video fayl formati. Shu kabi formatlardan kamroq siqishni ishlatadi. AVI fayllari turli xil o'yinchilar tomonidan ijro etilishi mumkin, ammo bu videoni kodlash uchun ishlatiladigan kodekni qo'llab-quvvatlashi kerak. (Muallifning eslatmasi: kodekning kodi - kodlash va kodlash so'zlari).