Фавқулодда вазиятларда бириичи ёрдам кўрсатиш қоидалари

Сунъий нафас беришни қачон тўхтатиш мумкин?
1. Сиз хавф остида қолсангиз;
2. Жабрланувчи мустақил нафас ола бошласа;
3. Вазият жойига сизга нисбатан малакалироқ бирор киши ёки мутахассис келиб ўрнингизни эгалласа;
Юрак фаолиятининг тўхташи
Юрак фаолиятининг тўхташи деганда унинг мускуллари қисқаришдан тўхташига тушунилади.
Юрак-ўпка реанимацияси
Юрак ўпка реанимацияси ўпка сунъий йўл билан ҳавога тўлдириш ва кўкрак қафасини сиқиш ҳисобига юракни сиқиб қисман бўлсада ундан қон чиқишини таъминлашга асосланган.
Жабрланувчи текис ва қаттиқ жойга ётқизилади. Кейин босилиши керак бўлган нуқта топилади. Бунинг учун тўш суягининг пастки учи топилиб (ошқозон соҳасидаги бўлиқда тугайди) ушбу суяк учига қўлнинг иккала бармоғи пердикуляр равишда қўйилади. Унинг ёнидан иккинчи қўлнинг кафти тўш суяги устига қўйилади. Биринчи қўлнинг кафти иккинчи қўлнинг устига қўйилади. Тўш суягини босиш пайтида қовурғаларни ҳам қўшиб босиш таъқиқланади.
Билакларни тўғри тутган ҳолда ҳар иккала қўл билан тўш суяги 4-5 см чуқурликда 30 марта босилади. Босиш пайтида жабрланувчининг гавда тузилишини инобатга олган ҳолда гавданинг оғирлигидан фойдаланилади. Ҳар бир босишлар орасида кўкрак қафаси ўз ҳолигача тикланиши ҳисобга олинади. Кейин икки марта оғиздан сунъий нафас берилади. Бунда пуфлашлар сони бир дақиқада 10-12тани ташкил қилади. Ҳар бир пуфлашга 1,5-2с. вақт сарфланади. Пуфлаш давомида кўкрак қафасининг кўтарилаётганлигига эътибор берилади.
Сунъий нафас бериш ва тўш суягини босишдан иборат ушбу цикл 6-7 марта такрорланади. Кейин уйқу артериясида томир уриши текшириб кўрилади. Томир уриши ва нафас олиш тикланмаса ҳар 1-2 дақиқа давомида томир уришини текширган ҳолда юрак-ўпка реанимацияси давом эттирилади.
Юрак-ўпка реанимациясининг самаралилик белгилари
Кўркак қафасининг мустақил ҳаракати; тўш суяги босилганда уйқу томирининг механик ҳарати; қорачиқларнинг торайиши; шиллиқ қаватлар ва терига қизиллик югуриши; тана ҳароратининг ошиши; оёқ ва қўлларда алоҳида мускулларнинг қисқариши; қон босимининг 90-80 мм.с.у.гача ошиши.