Favqulodda vaziyatlar va aholi muhofazasi

K4	1	1,33	1,67	2,0	2,34	2,67	3,0	3,34	3,67	4,0
5,68

4-jadval
Shamol tezligiga bog’liq xavfli kimyoviy moddalar bilan zaharlanish ehtimoli bo’lgan zonaning burchak o'lchamlari

Shamol tezligi, m/s	0,5	0,6-1	1,1-2	˃2
Bo’rchak grad 	360	180	90	45

Shamol tezligiga koʻra ifloslangan havo buluti oldingi frontining siljish tezligi, km/s
5-jadval

Shamol tezligi, m/s	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Siljish tezligi m/s	Inversiya
	5	10	16	21	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Izotermiya
	6	12	18	24	29	35	41	47	53	59	65	71	76	82	88
	Konveksiya
	7	14	21	28	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–

Kimyoviy xavfli ob'ektlarda sodir bo'lgan baxtsiz hodisalardagi vaziyatni taxmin qilish to'g'risida ma'lumot
6-jadval

Shamol tezligi, m/s	Tun		Tong		Kun		Kechqurun
	Havo ochiq, qisman bulutli	Toʻliq bulutli	Havo ochiq, qisman bulutli	Toʻliq bulutli	Havo ochiq, qisman bulutli	Toʻliq bulutli	Havo ochiq, qisman bulutli	Toʻliq bulutli
2 dan kam	IN	IZ	IZ (IN)	IZ	K (IZ)	IZ	IZ	IZ
2–3,9	IN	IZ	IZ (IN)	IZ	IZ	IZ	IZ (IN)	IZ
4 dan ortiq	IZ	IZ	IZ	IZ	IZ	IZ	IZ	IZ

Eslatma: 1. Belgilanishlar: ID - inversiya, IZ - izotermiya, K - konvektsiya; qor qoplami uchun qavsdagi harflar.
2. "Tong" atamasi quyosh chiqqandan keyin 2 soat ichida bo'lgan vaqtni anglatadi; "Kechqurun" atamasi ostida - quyosh botganidan keyin 2 soat ichida. Quyosh chiqishidan quyosh botishidan minus 2 gacha bo'lgan vaqt kun, quyosh botishidan quyosh chiqqunga qadar minus 2 kechqurun kechasi.
3. Shamol tezligi va havoning vertikal barqarorligi darajasi voqea sodir bo'lgan paytdagi hisob-kitoblarda olinadi.
Xulosa
Aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida mutaxassislarni tayyorlash Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolarini aholini va hududlarni tabiiy, texnogen va harbiy xususiyatga ega boʻlgan vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida umumiy tayyorlash tizimining ajralmas qismidir.
Ushbu fan boʻyicha taʼlim OʻzR Favqulodda vaziyatlar vazirligining taʼlim muassasalarida kelajakda rahbarlarni tayyorlash bilan tavsiflanadi, ularning favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bartaraf etish sohasidagi bilim va koʻnikmalar darajasiga sanoat korxonalari faoliyati xavfsizligi, turli xil tabiatdagi ekstremal vaziyatlarda odamlarning jarohat olish xavfining kamayishi bogʻliq.
Uslubiy qo’llanmani tayyorlashda favqulodda vaziyatlarning oldini olish muammolari bilan bogʻliq turli manbalardan olingan materiallar umumlashtirildi, favqulodda vaziyatlarda obyektlarning ishlashi uchun xavfsizlik va barqarorlik choralari, shuningdek ularning holati va yetkazilgan zararni bashorat qilish yoki baholash usullari bayon etilgan. Xavflarni mustaqil baholash, favqulodda vaziyatlar hududidagi vaziyatni prognoz qilish, favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish boʻyicha tadbirlarni rejalashtirish boʻyicha keltirilgan materiallar favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida, favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bartaraf etish muammolarini hal qilish, iqtisodiy obyektlarni himoya qilish va insonlarni qutqarishga qodir yuqori malakali kadrlarni tayyorlashni taʼminlaydi.