Farzona. Ziyoli ziyokorlar ziyosi. Nasriddin Rahmonov

Hozirgi  zamon  shakllari.  Hozirgi  zamon  shakllari  fe’l  asoslariga  -yap(ti),  -moqda,  -

(a)yotir, - 

(a)yotib  qo’shimchalarini  qo’shish  bilan  hosil  qilinadi.  Hozirgi  zamon  shakllari  harakat  va 

holatning gap aytilayotgan vaqtda yuz berishini ifodalaydi. Shaxs-son qo’shimchalari zamon 

qo’shimchalaridan so’ng qo’shiladi.   

_______________________________________________________________________________

__  

50. 

Hozirgi zamon shakllarining talaffuzi va imlosi. -yotir, -yotib shakllari unli bilan tuggan 

fe’l asoslariga, -ayotir, -ayotib shakllari esa undosh bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shiladi. 

-yap shakli undosh bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shilib, -ayap holida talaffuz qilinsa ham, 

-yap yoziladi.   

51. 

Kelasi  zamon  shakllari.  Kelasi  zamon  shakllari  harakat  yoki  holatning  gap  aytilayotgan 

vaqtdan  so’ng  yuz  berishini  bildiradi.  Bu  zamon  shakllari  fe’l  asoslariga  -a,  -y,  -(a)r 

qo’shimchalarini  va  shaxs-son  qo’shimchalarini  qo’shish  bilan  hosil  qilinadi.  Bu  shakllar 

ba’zan  harakatning  doimiy,  har  uch  zamonga  oidligini  ham  ifodalaydi.  Masalan:  Akam 

kollejda o’qiydi. Undosh bilan tugagan fe’l asoslariga  kelasi zamonning  -a, -ar,  unli bilan 

tugagan fe’l asoslariga -y, -r, bo’lishsiz fe’l shakliariga esa -s qo’shimchasi qo’shiladi. -(a)r 

shakli kelasi zamonni gumon, taxmin yo’li bilan ifodalaydi.  

52. 

Mayl shakllari. Fe’l ifodalagan harakat-holat haqidagi xabar, buyruq-istak, shart ma’nolarini 

ifodalovchi fe’l shakllari mayl shakllari sanaladi. Fe’llarning uchta mayl shakli mavjud: 1) 

xabar mayli; 2) buyruq-istak mayli; 3) shart mayli.   

---