Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

                                               Savdo xilti. 
      Tabiiy  savdo  xilti  toza  qonning  tarkibida  bo`lib,  eng  pastki  qismidagi 
cho`kmasidir.  Uning  rangi  qora,    tabiati  sovuq-quruqdir.  Savdo  xilti  jigarda  hosil 
bo`lgandan  so`ng  zarurat  va  manfaat  tufayli  ikki  qismga  bo`linib,  bir  qismi  qonga, 
ikkinchi  qismi  esa  jigar,  taloq  boylami  bag’ridagi  vena  tomirlari  orqali  taloqqa 
boradi.  
     Tabiiy  savdo  xiltining  qonga  o`tgan  qismini  zaruriyligi  a`zoni  oziqlantirish 
uchun bo`lib, bu a`zo tanadagi suyaklardir, ya`ni qondagi savdo xiltlarining zarurligi 

---

46 
 
suyaklarni  oziqlantirishdan  iborat.  A`zoni      oziqlantirishda  qon  tarkibidagi  savdo 
yetarli miqdorda qonga aralashgan bo`lishi kerak.   
      Uning manfaati shuki, qonni pishiq qilib kuchaytiradi, quyultiradi va tarqalib 
ketishdan  saqlaydi.  Savdo  xiltining  taloqqa  borgan  qismining  zaruriyligi  butun 
tanaga  taaluqli  bo`lib,  uni  ortiqcha  narsalardan  tozalaydi,  ikkinchi  zaruriyligi  faqat 
birgina  a`zo  uchun,  u  ham  bo`lsa  taloqni  oziqlantirishdir.  Manfaati  ham  ikki 
sababdan  iborat.  Birinchi  sabab:  taloqdan  chiqqan  savdo  xilti  tana  bo`ylab 
tarqalishidan  oldin  oshqozon    og’ziga  tushib,  uni  pishiq,  qattiq  va  kuchli  qiladi. 
Ikkinchi  sababi  shundan  iboratki,  me`da  og’ziga  tushgan  tabiiy  savdo,  nordonligi 
tufayli me`da og’zini qitiqlaydi, uni ochlikdan ogohlantiradi va ishtahani qo`zqatadi.