Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova


Kekirikdan  olinadigan  dalilga  kelsak



Download 3,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet238/301
Sana20.09.2021
Hajmi3,05 Mb.
#180093
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   301
Bog'liq
ibn sino talimoti

Kekirikdan  olinadigan  dalilga  kelsak,  kekirik  goho  nordon  goho  sassiq  hidli 
bo`ladi, ba`zan bug’simon, zangor va tutunga o`xshash, ba`zan chirigan yoki baliq 
hidli bo`ladi; ba`zan yeyilgan ovqatning mazasiga o`xshash bo`ladi, goho quruq yel  
bo`lib  unda  boshqa  biror  kayfiyat  bo’lmaydi,  shunisi  kekirikning  eng  sog’lom 
xilidir. Chunki kekirik tutun hidi bo`lib, bunga pishirilgan tuxum sarig’i va turp kabi 
tutunga tez aylanadigan ovqat moddasi yoki olovda tayyorlanadigan halvo va boshqa 
narsalar singari tutun kayfiyatini o’ziga olgan ovqat moddasi sabab bo`lmasa, unday 
kekirikning  sababi  me`daning  modda  jihatidan  yoki buzilgan sodda  mizoj  jihatidan 
olovsimon bo`lishidir. Olovsimonlik modda sababli bo`lsa, aytib o’tilgan vajlarning 
biriga  ko’ra  bo`ladi;    bu  ko`pincha  aytib  o’tilgan  yo’sinda  o’t  qopidan  me`daga 
qo’yiladigan  safro  moddasidan  yoki  boshdan  tushadigan  o`tkir  moddadan  bo`ladi, 
ayniqsa  safro  mizojli  bo’lmagan  kishida  shunday  bo`ladi.  Tutun  hidi  kekirikning 
sababi  -  moddali  yoki  moddasiz  sodda  harorat  ekaniga  arpanon  kabi  tutunlikdan 
uzoq bo`lgan ovqat bilan ilgari ovqatlanganlikdan ham dalil olinadi. 
Shunday ovqat yegan kishi tutun hidi kekirsa, unga sabab me`daning haroratidir. 
Shuningdek  axlatning  o’t  aralash  ekaniga  qaraladi:  agar  u  o’t  aralash  bo`lsa, 
kekirikka me`dadagi harorat sabab bo`ladi, biroq, axlat o’t aralash bo`lmasa, bundan 
sabab  me`dada  bo’lmaydi  degan  gap  chiqmaydi,  chunki  ko`pincha  bunga  buzilgan 


296 
 
sodda  mizoj  sabab  bo`ladi.  Qusuq  ham  chiqayotgan  narsasi  bilan  sababning  me`da 
harorati  ekaniga  eng  kuchli  dalil  bo`ladi.  Goho  tutunsimon  kekirik  uyqusizlik 
kasalligiga  dalil  bo`ladiki,  unga  yo`liqqan  kishida  me`da  hazm  ishiga  bo’sh  vaqt 
topolmay alangalanib qiziydi. 
Ammo  kekirik  nordon  bo`lsa  va  bu  nordonlik  nordon  ovqatdan  va  haddan 
tashqari  ko`p  yeyilganda  nordonlashib  o’zgaradigan  ovqatdan  bo`lmasa,  bunga 
me`daning sovuqligi sabab bo`ladi ayniqsa asal kabi nordonlashishdan uzoq bo`lgan 
ovqat  berib  sinab  ko’rganingda  uning  nordonlashganini  ko’rsang,  bunga  sabab 
moddasiz yoki moddali me`da sovuqligi sovuqlik modda bilan bo`lsa, doimo me`da 
og’zida  og’irlik  bo`ladi.  Nordon  kekirik  me`dasida  savdo  moddasi  bo`lgan,  taloq 
kasalligiga  uchragan  va  me`dasiga  sovuq  nazlalar  tushadigan  kishilarda  ko`proq 
paydo  bo`ladi.  Goho  harorat    shirin  moddaga  yo`liqib  uni  qaynatib  achitsa  ham 
kekirik  nordon  bo`ladi.  Bunga  nordon  kekirik  bilan  birga  issiq  alangalanish,  og’iz 
karashligi, tashnalik va sovutuvchi narsalar bilan foydalanish kabi belgilar ham dalil 
bo`ladi.  Haddan  tashqari  issiqlikning  me`dadagi  ovqat  yoki  kekirikni  achitishiga 
sutning issiqda sovuqdan ko’ra tezroq achishi ham dalil bo`ladi. Me`dadagi moddaga 
qusish  bilan  ham  dalil  qilinadi.  Kekirik  sassiq  bo`lsa,  u  og’iz  badbo’yligi  dalolat 
qilganidek,  me`dada  sasish  borligiga  belgi  bo`ladi  goho  me`dada  yara  borligini 
bildiradi. Kekirikning sassigan go`sht, baliq va balchiq hidiga o`xshashligi me`dada 
sasigan  rutubat  borligiga  dalil  bo`ladi.  Uning  zangor  mazaligi  sassish  bilan  birga 
o`tkirlik  va  issiqlik  borligiga  belgi  bo`ladi;  bu  xil  kekirik  issiqda  tutunsimon 
kekirikdan  ko’ra  kuchliroq  dalil  bo`ladi.  Ammo  kekirik  tutunsimon  va  nordon 
bo`lmasa, lekin ovqat  yeyilganiga  bir  qancha  muddat  o’tganidan  keyin  o’sha  ovqat 
mazasini  bersa,  bu  hol  me`daning  ovqatni  o’zgartirishga  kuchsizlik  qilayotganiga 
dalil bo`ladi. 


297 
 

Download 3,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish