Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Belgilari.  
-yengil bosh og’rig’i 
-kuchsiz isitma 
-og’ir uyqu 
-kasal ko’zini ochish uchun yumadi 
-unutish 
-esnash 
-og’izni ochib-yumish ko’payadi 

---

172 
 
-ba`zan og’iz ochilgancha qoladi, og’izni yopishni unutadi yoki xoxlasa ham 
uddasidan chiqa olmaydi 
-nafas siyrak, sust, kuchsiz 
Me`da hamkorligi ham qo’shilsa: 
-hiqichoq 
-til oqligi 
-so’roqqa javob berolmaslik 
-ko’z milklarini qimirlata olmaslik 
-aql chalkashligi 
-qo’l-oyoqlar titrab terlaydi 
-o’ringa yotganda bemor tomir urishi qattiq, siyrak, sust, titroqli, tulqinsimon 
bo’ladi 
Agar  shish  savdo  moddasidan  bo’lsa,  qattiq  og’riq  bilan  birga 
asabiylik  va  alaxlash  bo’ladi.  Uning  ko’zi  ochiq,  lekin  hech  narsani  eslay 
olmaydi. 
Agar  shish  miya  mag’zining  o’zida  bo’lsa,  og’ir  uyqu,  harakat 
qiyinligi,  til  oqarishi  juda  kuchli  ko’z  gulagining  bir  oz  irg’ib  turishi 
kuzatiladi. 
Agar  shish  miya  pardasida  bo’lsa,  og’riq  qattiqroq,  harakat  esa  yengilroq 
bo’ladi. Bunda unutish va siydik chiqaruvchi mushakning yengilligi sababli 
siydik  tutolmaslik  yuzaga  keladi.  Agar  yuqorida  belgilarga  terlash  ham 
qo’shilsa,  o’lim  yuzaga  keladi,  chunki  terlash  organizm  quvvatini  tushirib 
yuboradi. 
Davolash.  Agar  biror  monelik  bo’lmasa,  oldin  qon  olinadi,  huqna  va 
qustirish.  Bemorni  yorug’  uyga  yotqizib,  qattiq  uxlashga  qo’ymaslik, 
uyg’otib  turish,  sovuq  suv  ichirilmaydi.  Badani  zaytun  yog’i,  tabiiy  soda, 
qichitqi o’ti urug’i, murch kabi dorivor o’simliklar surtiladi. Bundan tashqari 

---

173 
 
tarqatuvchi quvvati kuchli bo’lgan dorilardan hidlatiladi. Bularga tog’ jambil, 
yalpiz,  kaklik  o’ti  solingan  suyuqliklar,  asal,  dengiz  piyozidan  ishlatiladi. 
Oyoq-qo’llar qizarib og’riguncha ishqalab uqalanadi. Ovqat yegandan so’ng 
qo’l-oyoqlar  1  necha  soat  massaj  qilinadi,  bemorni  fiziologik  chiqaruvlar 
normaga keltirib uchun qorni va qovug’i binafsha va gulsapsar ildizi solingan 
qaynatma  suv  bilan  massaj  qilinadi.  Bemorga  tuzalish  bosqichlarida  yengil 
badantarbiya mashqlari qilinadi.