Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

O`pkaning yallig’lanishi ( zoturria) 
O`pka yallig’lanishi - o`pkada bo`ladigan issiq shishdan iborat bo`lib, 
goho dastlabdanoq o`zi paydo bo`ladi, goho o`pkaga tushgan nazlalarning, yoki
o`pkaga qarab tarqalgan tomoq og’riqlarining, yoki o`pka yallig’lanishiga aylangan 
zotiljamning ketidan keladi. Bu xil shishlar bemorni yetti kun ichida o`ldiradi; agar 
tabiat moddani tuflab tashlatishga qodir bo`lsa, ko`proq vaqt u sil kasalligiga
yo`liqadi. O`pka yallig’lanishi har bir xiltdan kelib chiqadi, lekin ko`proq vaqt 

---

258 
balg’am xiltidan paydo bo`ladi. Chunki o`pka kovak a`zo bo`lib, unda suyuq xilt 
kam to`xtaydi. Zotiljam esa uning aksi, ya`ni ko`pincha o`t xiltidan bo`ladi; chunki
plevra qalin po`stsimon pishiq bo`lib, unga faqatgina latif va o`tkir moddagina 
o`tadi. Yana o`pka yallig’lanishi goho qon xiltidan va goho saramas jinsidan bo`ladi. 
U o`zining o`tkirligi va yurakka yaqin turishi, hamda ichiladigan va qo`yib 
bog’lanadigan dorining kam foyda qilishi sababli ko`proq o`limga olib keladi. 
Chunki, ichilgan dori unga qarshi tura oladigan sovutish quvvatini saqlagan holda 
yetib borolmaydi; qo`yib bog’lanadigan dori esa shishga qarshi tura oladigan 
sovutish ta`sirini u a`zoga yetkaza olmaydi. O`pka yallig’lanishidagi shish , goho 
shimiltirish orqali, goho yiringlanish bilan izsiz o`tib ketadi. U goho qattiqlashadi 
va ko`pincha chiqiqlarga aylanadi; ba`zan esa faronitusga ko`chadi, bu kam bo`ladi 
va kam uchraydi. Goho zotiljamda aytilganidek, o`pka yallig’lanishidan keyin 
uvushish paydo bo`ladi, biroq bu narsa o`pka yallig’lanishidan keyin ko`proq
bo`ladi. 
O`pka yallig’lanishida burunning qonashi zotiljamdagi burun qonashidek 
foyda qilmaydi, chunki ikkalasining moddasi boshqa-boshqa, hamda burun qonashi
orqali moddaning o`pkadan tortilishi ko`krak-qorin pardasi, ko`krak pardalari va 
mushaklaridan tortilishiga qaraganda uzoqroq bo`ladi.