Farmatsevtika ishini tashkil

8.5. MEHNATNI MUHOFAZA QILISH VA TEXNIKA
XAVFSIZLIGI
Dorixonada m ehnatni muhofaza qilish va texnika xavfsizligini 
ta ’minlash uchun quyidagi choralar ko‘rilishi lozim:
— d o r ix o n a n in g b a r c h a x o d im la r i m axsus Va s a n ita riy a
kiyim lari b ila n t a ’m in la n ish i;
— maxsus asbob-uskunalar (distillyator, avtoklav, quritish 
shkafi, elektr, gaz asboblari kabi) bilan ishlovchi barcha xodim lar 
maxsus tayyorlov kursida o'qishlari va ishlash huquqini beradigan 
guvohnomaga ega boMishlari;
— ish joylarida texnika xavfsizligi va asbob-uskunalar bilan 
ishlash to ‘g‘risida qo'llanm alar boMishi;
— dorixonaning barcha xodimlari dispanserizatsiya va texnika 
xavfsizligi instruktajidan o ‘tishi ham da bu to ‘g‘risida dorixonada 
hujjatlaming toMiq mavjud boMishi;
— dorixonada tovar-m oddiy boyliklarni talab darajasida 
saqlash uchun yetarli sharoit yaratilishi kerak.
Dorixona faoliyatini tugatish amaldagi qonunchilikka muvofiq 
belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
163

---

9-B O B . FA R M A K O IQ TISO D IY O TN IN G IL M IY
ASOSLARI
9.1.FARMAKOIQTISODIYOT TO‘G‘RISIDA TUSHUNCHA
Farmakoiqtisodiyot — bu bem orlam i dori vositalari bilan 
davolash qiym atini kompleks tahlil qilishdan iborat.
Farmakoiqtisodiyot tadqiqotlari dori vositalaridan foydalanish 
ham da davolashning muqobil usullarining qiymatlarini taqqoslash 
bilan olib boriladi.
Farm akoiqtisodiy tahlil shifoxonalarda aksariyat hollarda 
qanday dori vositalaridan foydalanish zarurligini, bem or uchun 
berilgan eng yaxshi va samarali dori vositasini aniqlash im konini 
beradi. Shuningdek, ikki davolash usullarini taqqoslash mumkinki, 
bunda ushbu davolash sxemasini q o ilash d a bem om ing sog‘lig‘i 
yaxshilanishi ham da kasallikni davolash uchun aniq vositani 
tanlash mum kin.
Farm akoiqtisodiy izlanishlar predm eti:
— kam ida ikki xil davolash usullarini taqqoslab olingan 
tahlilning farm akoterapevtik natijalari;
— yangi dori vositalarining xavfsizligi va samaradorligi;
— farm akoterapiya va diagnostika o ‘tkazishdagi iqtisodiy 
xarajatlar;
— farmakoiqtisodiy statistika;
— dori vositalarini bir guruh kasalliklarda klinik sinovlarini 
hujjatlashtirish.
Bir davlat yoki dunyo miqyosida olib qaraganimizda Sog'liqni 
saqlash tizim i xarajatlari, ya’ni davolashga ketadigan xarajatlar 
doim iy oshib borm oqda. Shuning u ch u n m uqobil davolash 
usullarini tanlash muammosini hal qilishda iqtisodiy omillar asosiy 
o 'rinni egallaydi. Ya’ni, hozirgi kunda quyidagi m uhim savol o ‘z 
javobini topishni talab etadi: dori vositasi aks ettirgan narxidagi 
darajada samaradorlikka egami?
Dori vositalarini iqtisodiy baholash — bu nafaqat m uqobil 
davolash usullarining narxini solishtirish, balki davolash usulining 
barcha klinik jarayonlarini, yangi dori vositasini qo'llagandagi
164

---

oqibatlarini, shu bilan barcha asosiy davolash usuli, dori vositalari 
bilan birga ishlatiladigan vositalar (tibbiy texnika anjomlari), tibbiy 
personal xarajatlarini o ‘z ichiga olgan holda butun moliyaviy 
xarajatlarni baholashdir. O datda, davolash jarayoni davolashning 
samaradorligi va xavfsizligiga ko‘ra baholangan. Bu maqsadda aniq 
te r a p e v tik k o ‘r s a tk ic h la r b o ‘y ic h a d a v o lash n a tija la r in i 
baholaydigan yondashuvlar ishlab chiqilgan, masalan G C P (G ood 
C linical Practice) stan d arti. Shu bilan birga yuqorida qayd 
etilganidek, dori vositalarining sam aradorligi va xavfsizligini 
baholashda iqtisodiy kriteriyalarga tayanish maqsadga muvofiq.
Dori vositalarini davolash jarayonida qoMlanishini, farm ako­
logik samaradorligini iqtisodiy baholash masalalari bilan bogMab 
shug‘ullanadigan fan