II
Amaliy mashg‘ulotlari materiallari…………………………….….
146
III
Mustaqil ta’lim mavzulari…………………………………………………….
200
IV
Glossariy…………………………………………………………….………….
203
V
Testlar……………………………………………………………….………….
206
VI.
Namunaviy dastur
217
VII.
Ishchi dastur………………………………………………………….
226
VIII. Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………………
240
5
KIRISH
Hozirgi zamon Fan va texnikasining rivojlanishi bemorlar qabul qiladigan turli xil dori
moddalarining o‘ziga xos, orginal dori shakllarini yuzaga keltirmoqda. Dorixonadagi dori
moddalarining 75 % dan ortig‘ini tayyor dori turlari tashkil etadi. Bemorlarning ko‘pchiligi
shifokorlarga emas, balki to‘g‘ridan-to‘g‘ri farmatsevtlarga murojaat qiladilar. Shuning
uchun ham farmatsevtlarni turli xil kasalliklarning asosiy simptom va sindromlari bilan
tanishtirish, dori vositalaridan samarali foydalanish, zarurat tug‘ilganda ma’lum bir preparat
o‘rnini bosuvchi boshqa preparatni tavsiya etish, dorilarni kombinirlangan holda
ishlatilganda yuzaga keluvchi holatlar haqida ma’lumotlar bilan tanishtirish lozim.
Yosh mutaxassislarga har bir sohada chuqur va keng qamrovli ma'lumot berish, ularga
berilgan bilim ishlab chiqarishda va jamiyatda o'z aksini va dolzarbligini yo'qotmaydigan
bo'lishiga va ularning bilim darajalari dunyo ta'lim standartlari qo'ygan talabga javob
berishiga asosiy ahamiyat qaratilmoqda. Zamonaviy hayotdagi ishlab chiqarish
samaradorligini etuk kadrlarsiz tasavvur etish mumkin emas. Har sohada inson omili, uning
qadr-qimmati birinchi o'ringa qo'yilib ish tashkil etilgan joyda yutuqlar barqaror bo'lishi
shubhasiz. Inson tug'ilishi bilan yashash, erkinlik va baxtga intilish huquqiga ega bo'ladi.
Inson o'zining yashash, dam olish, sog'ligi haqida qayg'urish, qulay atrof-muhit, xavfsizlik
va gigiena talablariga javob beradigan mehnat sharoitida ishlashga bo'lgan xuquqlarini
hayot faoliyati jarayonida amalga oshiradi. Uning bu huquqlari O'zbekiston Respublikasi
Konstitutsiyasida kafolatlangan. farmatsevtlar asosiy fanlar bo‘yicha etarli ma’lumotga ega
bo‘lishlari, bilimlarini oshirib borishlari va undan foydalangan holda dorilarni samarali
ishlatishlari lozim bo‘ladi.
Rivojlanib kelayotgan davlatlarda dori moddalarining samarasiga oid barcha
javobgarlik farmatsevtlarga yuklanadi. Dorixona amaliyotining asosiy vazifasi aholini
samarali DMlari bilan, tibbiy asbob-uskunalar bilan ta’minlash va ularni qo‘llashda yordam
berishdir. Bemorlarga optimal terapevtik yordam berish va ularni turli xil nojo‘ya
ta’sirlardan himoya qilishda berilayotgan DMlarning sifati katta rol o‘ynaydi.
Yuqorida qayd etilgan vazifalarni oqilona va ratsional darajada yuzaga chiqarish uchun
farmatsevtlar klinik farmatsiya va farmakokinetika fanlar asoslarini yaxshi o‘zlashtirishlari
lozim. Xozirgi kun farmatsevtlarni shunday tarbiyalash kerakki, ular asosiy kasalliklarning
ma’lum simptomlari yuzaga chiqqanda ularga retseptsiz dorilar bilan davolash uchun
kerakli va ratsional maslaxatlarni bera oladigan,va shunga o‘xshash boshqa simptomlari bor
bemorlarni vrachga murojaat qilishlari kerakligini o‘qtirib utadigan darajada bo‘lishlari
kerak. SHu nuqtai-nazardan «Farmatsevtik yordam» fanini uquv rejasiga kiritilishi va uni
asosiy vazifalarini chuqur o‘rganish o‘ta muxim vazifadir.
Ushbu majmua chet el adabiyotlaridan foydalanilgan holda tuzib chiqildi.
6
Do'stlaringiz bilan baham: |