Farmatsevtik yordam fanidan

Yod tanqisligiga qarshi qanday choralar ko‘rilishi kerak: 
1.
Mamlakatda yod tanqisligi muammosini tan olish, Vazirlik va tashkilotlarni ushbu muammo 
echimiga jalb etish; 
2.
Yod tanqisligi muammosini xal etishga qaratilgan qonun qabul qilish; 
3.
Osh tuziga qo‘shiladigan yodning turi, sifati va miqdorini nazorat etish; 
4.
Tanani yod bilan ta’minlovchi boshqa muqobil usullarini (suv, sut, un, choy, mineral suvlar va 
b.k) qo‘llash; 
5.
Yodlashda javobgarlik va xisobotni nazorat ostiga olish; 
6.
Seminar, kengash va b.q orqali axolini yod tanqisligi muammosi bilan tanishtirish va 
ogoxlantirish kerak; 
7.
Ushbu ishga xalqaro tashkilotlarni jalb etish; 

---

22 
8.
Yod tanqisligi muammosini xal etishda jamoatchilik nazoratini o‘rnatish zarur bo‘ladi. 
Щitovid-qalqonsimon bezining giperfunksiyasida yod preparatlari va diyodtirozin xamda shu 
bez funksiyasini buzuvchi va susaytiruvchi preparatlar ishlatiladi: 
Metiluratsil-0,25 tabl. 
antistrumin (kaliy yodit)-0,005 tabl 
Merkazolil – 0,005 tabl.
radioaktiv yod (
131
I va 
132
I) 
Perxlorat kaliy 0,25 tabl 
hamda yod preparatlari («MERK» firmasi): 
EUTIROKS-100 (Levotiroksin), 
YODID-100 (yodid kaliy), 
YODID-200 (yodid kaliy), 
TIRAZOL (tiamazol) 
YODTIROKS (levotiroksin+yodid kaliy) 
A.T.-10 (digidrotaxisterol) qo‘llaniladi 
Endokrin bezining patologiyasi bilan fanning endokrinologiya bo‘limi shug‘ullanadi. 
Biz sizga endokrin kasalliklarini ba’zi birlari ustida qisqacha ma’lumotlar berdik xolos. 
Insonlarning yodga bo‘lgan kundalik extiyoji: 
1.
Emizikli yosh bolalar uchun-
50 mkg. 
2.
Kichik yoshdagi …………… -
90 mkg 
3.
Maktab yoshidagi………… -
100-120 mkg 
4.
Usmirlar ……. ………-
150 mkg 
5.
keksa va katta …………-
180 mkg 
6.
Xomilador va emizikli ayollar…- 200 mkg 
SHu bilan birga «Immunolamin»va «Yodomarin» darmon-dorilar bor. 
Davo sifatida xozirgi kunda juda ko‘p yodli preparatlar mavjud: 
Yodomarin, Yodbalans, antistrumin, L-tiroksin, eutiroks, yodtiroks va boshqalar, Laminariya 
kukuni. «Smayl» ichimligini 1l.100mkg yod bor. 
Kundalik taomlarimizdan: 
kartoshka, qulupnay, yashil bolg‘or qalampiri, pomidorlar, qizil loviya, qatiq yoki suzma 
zardobi, sarimsoq piyoz, ismaloq, echki suti, baliqlar yodga boy maxsulot xisoblanadi. 
2001 yil 6-12 iyunda Parlamentimizni axolini ijtimoiy muxofaza qilish va bandlik qo‘mitasida 
«Yod tanqisligi muammolari mavzusida»konferensiya bo‘lib o‘tdi. SHu qo‘mita raisi M.Safoeva 
yod tanqisligi borasida Respublikada axvol qoniqarli emasligini ta’kidladi. CHunki keyingi 10 yil 
ichida bo‘qoq kasalligi Respublikada 16%dan 36%gacha ko‘tarildi. Toshkentda bo‘qoq kasalligi 
52%ga etdi. 
YTX-ni oldini olish uchun Respublikamizda etishtirilgan meva, sabzavot va go‘sht 
maxsulotlarida aniqlangan yod miqdori: 
Maxsulotlar nomi 
100g. maxsulotdagi yod 
miqdori (mkg) 
100 mkg yod tutgan maxsulot 
miqdori (gr) 
xurmo 
yong‘oq 
olma 
pomidor 
kartoshka 
sabzi 
piyoz 
no‘xat 
mosh 
guruch 
mol go‘shti 
qo‘y go‘shti 
baliq (sazan) 
2,8 mkg 
4,6 
1,6 
2,1 
2,8 
4,4 
1,8 
2,3 
1,7 
1,6 
2,1 
1,8 
3,9 
3600 
2100 
6300 
4800 
3600 
4200 
5600 
4350 
5900 
5300 
4800 
5600 
2500 

---

23 
tuxum 
3,5 
2880 
1998 yildagi UP-207 sonli Prezident farmoni (Uzbekistonda Sog‘liqni Saqlash tizimini isloh 
qilish Davlat dasturi to‘g‘risida») asosida 2002 yilni 1 aprelda Respublikamizda Salomatlik markazi 
asosida Salomatlik instituti, viloyatlarda esa Salomatlik markazlarini filiallari tashkil qilindi!