Farmatsevtik kimyo

Yurak glikozidlari guruhiga kirgan  dori moddalari tahlili. 

 Yurak mushaklariga tanlab  ta’sir etadigan, glikozidlar kimyoviy tuzilishiga  ko’ra 

kardenolidlarga va  bufadienolidlarga bo’linadi. 

Kardenolidlar steroid halqaning S

17

  atomida 5 -  a’zoli to’yinmagan lakton halqasi, 

bufadienolidlar esa 6 - a’zoli to’yinmagan lakton halqasini  saqlaydi. 

Kardenolidlar  angishvonagul, bahorgi adonis, kavkaz xelloborusi, may marvaridguli, 

nashasimon kendr, sershox erizimum, strofant va boshqa o’simliklarda, bufadienolidlar esa dengiz 

piyozi, moroznik, o’simliklarida va ilon  zaharida  uchraydi. 

  Yurak glikozidlari kimyoviy tuzilishiga ko’ra murakkab organik birikma  bo’lib,  ular 

gidrolizlanganda aglikon (genin) va qand qismlariga  parchalanadi. 

   Geninlar kardenolidlarda S

10

-dagi o’rinbosar turiga  qarab digitoksigenin va strafantidin turiga  

bo’linadi. 

    -   digitoksigenin 

  -  strofantidin 

Bufadienolidlar ham S

10

-dagi o’rinbosar turiga  qarab stsillyarenin va gellabregenin  turlariga  

bo’linadi.  

OH

OH

O

O

     

OH

OH

O

 

C-H

O

O

                                                                                                                                                                      

Stsillyarenin                                             Gellabregenin 

    

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

211 

 

Hozirgacha  ma’lum bo’lgan yurak glikozidlari tarkibida 30 xildan ortiq monosaxaridlar borligi 

aniqlangan. Ulardan ko’p uchraydiganlari  quyidagilar.   (slayd). 

o

OH

CH

2

OH

OH

OH

OH

D-glyukoza  

o

OH

CH

3

OH

OH

OH

L-ramnoza   

o

OH

CH

3

H

OH

OH

H

                                   

D-digitoksoza 

 

o

CH

3

H

OH

OH

H

OCH

3

D-tsimaroza 

o

CH

3

OH

OH

OH

OCH

3

D-digitalaza

o

CH

3

H

OH

OH

OCH

3

H

                  L-

olleandroza    

Glikozidlarning qand qismi steroid halqaning S

3

-holatida efirsimon birikadi. YUrak glikozidlari 

enzim, ishqor va kislotalar ta’sirida gidrolizga uchrab, kislota ta’sirida genin va qand qismlariga, 

enzim ta’sirida esa  qisman parchalanadi.