Farmatsevtik biotexnologiya

Transgen hayvonlarni klonlash 
Transgen hayvonlar yaratish – juda murakkab jarayon. Statistik ma'lumotlarga ko'ra, 
in'ektsiya qilingan 40 ta sichqon zigotasidan bitta transgen sichqon, in'ektsiya qilingan 100 ta 
qo'y yoki echki zigotasidan bitta transgen qo'y yoki echki, in'ektsiya qilingan 1500 ta qoramol 
zigotasidan faqat bitta transgen qoramol olinadi. Olingan transgen hayvonlarning 50% kamroq 
qismi transgen oqsilni ekpressiyalaydi. Ba'zida gen ekspressiyalangani bilan mahsulot sut bilan 
ajralib chiqmaydi. Buni sabablari hali ohirigacha aniqlangan emas. 
Barcha parametrlar bo'yicha ideal transgen hayvon olingan taqdirda ham yana bir 
muammo tug'iladi. Olingan ideal transgen hayvonning hamma belgilari ham uning keyingi 
avlodlariga o'tavermaydi.
Shuning uchun olimlar tomonidan transgen hayvon olishga nisbatan sut emizuvchilarni 
klonlashga ko'proq e'tibor qaratilmoqda. Klonlash yordamida bir marta olingan ideal produtsent-
hayvonni qayta-qayta yangi nushalarini ko'paytirish mumkin. Ko'paytirilgan yangi nushalar ya'ni 
klonlar orqali tibbiyot va farmakologiyada ko'p qo'llaniladigan odam oqsillariga bo'lgan 
ehtiyojni qondirsa bo'ladi.
Yan Vilmut tajribalari asosida sut emizuvchilar klonini olish printsipi. Tuhum hujayra 
sitoplazmasi va donor hujayra turli ranglarda ko'rsatilgan.

---

103 
 
 
Sichqon klonini olish bo'yicha R.Yanagimachi 
tomonidan o'tkazilgan tajriba shemasi: 1-tuhum 
hujayra; 2-somatik hujayra; 3-tuhum hujayrani 
yadrosini olib tashlash; 4-somatik hujayrani 
yadrosini ajratib olish; 5-tuhum hujayraga somatik 
hujayra yadrosini in'ektsiya qilish; 6-tuhum 
hujayrani faollantirish; 7-faollantirilgan tuhum 
hujayrani sichqonga transplantatsiya qilish.
Nazorat uchun savollar 
 
1. Transgen hayvonlar. 
2. Transgen hayvonlar olish usullari. 
3. Mikroin'ektsiya qilish usuli. 
4. Embrional o'zak hujayralar. 
5. Transgen hayvonlarni embrional o'zak 
hujayralardan olish usuli. 
6. Embrional o'zak hujayralar yordamida embrionlarni rekonstruktsiya qilib transgen hayvonlar 
olish. 
7.