Farmatsevtik biotexnologiya

akariotlar 
(hujayra yadrosi bo’lmagan organizmlar-viruslar, viroidlar) 

prokariotlar
(haqiqiy yadro o’rniga membrana bilan ajratilmagan genofor yoki nukleoid 
bo’lib, u bitta halqasimon xromosomadan iborat.Prokariotlarga bakteriyalar va ko’k-yashil suv 
o’tlari, sianobakteriyalar kiradi.) 

eukariotlar 
(ularda hujayra yadrosi bor.Yuqorida nomlari tilga olingan organizmlardan 
boshqa barcha organizmlar-zamburug'lar, suv o’tlari, o’simliklar va h ayvonlar eukariotlarga kiradi) 
Bu uch guruh vakillarining barchasida genetik material bo’lsada, akariotlarda ayrim nuklein 
kislotalar yo’q. Ular tirik hujayra tashqarisida ko’paya olmaydilar. 
Bakteriyalar hujayraviy tuzilishga ega bo’lgan organizmlardir, ularda nuklein kislotalarning 
ikkisi-DNK va RNK mavjud. DNK ularda uzuksimon xromosoma ko’rinishida. Ularning 
ko’pchiligi ozuqa muhitlarida ko’payadi. Bakteriyalar orasida parazit turlari xam bor. Lekin 
bakteriyalarning parazitizmini hujayraviy, viruslarnikini esa genetik deyish mumkin.Chunki 
viruslarda parazitizm genetik darajada rivojlanadi. Shunday qilib bakteriyalar- funktsional va 
genetik jihatdan bir-biri bilan bog'langan strukturalardan iborat organizmlar. Bakteriya 
hujayrasining genetik materiali barcha funktsiyalarni to’liq bajarsa xam, yadro ko’rinishida 
jamlanmagan. Shuning uchun bakteriyalar prokariot organizmlar guruhiga kiritiladi. 
Zamburug'lar, o’simliklar va hayvonlar hujayralarida sitoplazmadan ajratilgan, haqiqiy yadro 
mavjud. Shuning uchun ular eukariot organizmlar guruhiga kiritiladi. 
Viruslar eng mayda organizmlar bo’lib, ularning o’lchami 20—300 nm(nanometr)ga teng 
bo’ladi. 1 nanometr=10
-9
metr ya'ni metrning milliarddan bir ulushi. 
Ular juda mayda, hatto bakteriyalar ham o’taolmaydigan filtrlardan o’ta olganligi uchun 
filtrlanuvchi viruslar 
xam deyiladi. Viruslarni o’rganuvchi fan virusologiya deb ataladi.Viruslarni 
1892-yilda rus botanigi D.I. Ivanovskiy kashf qilgan. Viruslar o’zining parazitizmi bilan boshqa 
organizmlardan ajralib turadi.O’simliklar, hayvonlar, bakteriyalar va xatto zamburug'larda parazitlik 
qiluvchi viruslar aniqlangan.
 
Virusning tuzilishi deyilganda uning strukturaviy bloklardan iborat spetsifik «qurilishi» yoki 
arxitektonikasi (yunoncha 
archi
-boshlang'ich, dastlabki, 
tecton
-usta, master) nazarda tutiladi. 
Organizmdan tashqarida virus kristall ko’rinishda bo’ladi va u 
virion
deyiladi. Har bir virion 
toza xolda bir-biri bilan kovalent bog'lanmagan nuklein kislota va oqsildan iborat. Virion-intakt 
(lotincha 
intactus
-tegilmagan, shikastlanmagan), yuqish xossasiga ega virus.