Farmakologiya

28- rasm.  Yurak glikozidlarini ta’sir
muddati bo‘yicha taqqoslash.
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Ta
’s
ir
i,
%
Dig
itoksi
n
Lan
tozi
d
Strof
anti
n
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 1 2 3 4 5 6 7
kun
soat
1
2
3
4
5
29-rasm.  Strofantinning baqaning ajratib
olingan yuragiga ta’siri: 1 — dastlabki holat;
2, 3, 4, 5 — strofantinning ta’siri.

---

211
yetishmovchiligida strofantin-K zarur va ishonchli preparatdir.
U tez kor qilib, yurak faoliyatini tiklashda samarali shifobaxsh
dori hisoblanadi (29-rasm). Shu maqsadda  strofantin-K va
korglikon faqat venaga osh tuzining izotonik eritmasi yoki
glukoza eritmasi tarkibida asta-sekin yuboriladi. Ayrim hollarda
tomchilab infuziya qilinadi.
O‘rtacha kuchli va ma’lum  muddatli ta’sir etuvchi gliko-
zidlarga, asosan, adonis va marvaridgul preparatlari kiradi.
Bularning ko‘pchiligi og‘iz orqali yuboriladi, qonga so‘rilib,
ta’siri 30—40 daq. ichida yuzaga chiqadi. Yuqori darajada kor
qilishi 1—2 soat ichida seziladi, umumiy ta’sir etish muddati
3—4 kunni tashkil etadi. Bu preparatlar kumulativ ta’sir
ko‘rsatmaydi, yurakka bo‘lgan kardiotonik ta’siri bo‘yicha
digitalis va strofant preparatlariga qaraganda kuchsiz. Bradikardiya
holatini deyarli keltirib chiqarmaydi. Digitalis va strofant
glikozidlaridan asosiy farqi bu o‘simliklar preparatlari markaziy
nerv tizimiga tinchlantiruvchi ta’sir etadi. Shu sababli bu
preparatlar yurak faoliyati yetishmasligining yengil shaklida,
yurak nevrozida ko‘proq beriladi.
Yurak glikozidlarining salbiy tomonlarini hisobga olgan holda
sintetik ravishda kardiotonik ta’sirli dori vositalarini olishga
erishildi. Ular steroid va adrenergik xususiyatga ega bo‘lmagan
preparatlar bo‘lib, yurak faoliyati yetishmovchiligida kardiotonik
ta’sir ko‘rsatadi.
Bular qatoriga amrinon preparatini kiritish mumkin. U
musbat inotrop ta’sir etishdan tashqari qon tomirlarni ken-
gaytirib, qon bosimini tushiradi va yurakka bo‘lgan yuklamani
kamaytiradi. Shuning uchun amrinon yurak faoliyatining qon
aylanishi susayib qolishi bilan kechadigan o‘tkir yetishmov-
chiligida qisqa muddatli davo ko‘rsatish uchun qo‘llanadi.
Preparat ayrim davlatlarda reyestrga olingan. Amaliyotda
ishlatilishi chegaralangan.