Farmakologiya

Yo‘talga qarshi vositalar
Bu guruhga kiruvchi vositalar ta’sir mexanizmiga ko‘ra
ikkiga bo‘linadi: markaziy va periferik ta’sirga ega preparatlar.
Markaziy ta’sirga ega vositalar — kodein, etilmorfin gidroxlorid.
Periferik ta’sirga ega vositalarga libeksin, bromgeksin va
boshqalar misol bo‘la oladi.
Kodein (Codeinum) – alkaloid, morfin unumi hisoblanib,
tarkibida fenantren halqasi tutadi, organizmda qisman morfinga
aylanadi. Morfindan farqi yo‘tal markaziga tanlab susaytiruvchi
ta’sir ko‘rsatadi. Og‘riq qoldiruvchi kuchi va ta’sir doirasi morfindan
kamroq. Nafas markazini ba’zida susaytirishi mumkin.  U sedativ
moddalar ta’sirini kuchaytiradi. Yo‘talga qarshi vosita sifatida sof
yoki fosfat tuzi holida yoki balg‘am ko‘chiruvchilar bilan birga
qo‘shib ishlatilishi mumkin.  Uni uzoq qo‘llanilganda qabziyat paydo
bo‘ladi va unga o‘rganib qolish, ba’zan qaram bolib qolish mumkin.