Baland tog‘ yaylovlarida tog‘ takasi, tog‘ kiyigi, tog‘ qo‘yi (arxar), qor qoploni, kemiruvchilardan sug‘ur tarqalgan. Qushlardan Himolay qorakurkasi, tog‘ zog‘chasi, tog‘ to‘rg‘ayi, alp chumchuqsimon qushi va boltayutar tarqalgan. - Baland tog‘ yaylovlarida tog‘ takasi, tog‘ kiyigi, tog‘ qo‘yi (arxar), qor qoploni, kemiruvchilardan sug‘ur tarqalgan. Qushlardan Himolay qorakurkasi, tog‘ zog‘chasi, tog‘ to‘rg‘ayi, alp chumchuqsimon qushi va boltayutar tarqalgan.
Yirtqich hayvonlar Sariq chayon Sariq chayon - tijorat hayvonlar savdosi natijasida sariq chayon kabi turlar ko'p nomlarga ega. U o'lim qurboni, Omdurman chayon, Nakab cho'l chayon, Falastinning sariq chayoni deb ataladi. Boshqa ismlar ham bor. Ularning asosiy vazifasi xaridorlarni jalb qilish, ularni qiziqtirish, ushbu o'ta zaharli artropodga ahamiyat berishdir. Ammo bu turning ilmiy nomi ham bor - Leiurus quinquestriatus. 5 chiziqlar bilan silliq quyruq sifatida tarjima qilinadi. Ushbu zaharli araxnid kamdan-kam butalar, dag'lar bilan quruq va cho'l joylarda yashaydi. Tosh ostida, qoyalar yoriqlarida yashiringan. 20 sm chuqurlikdagi teshiklarni qazishadi. Shimoliy Afrikani Jazoir va Mali orollaridan Misr va Efiopiya, Kichik Osiyo, Arabiston yarim oroli va sharqdan Qozog'iston va G'arbiy Hindistongacha bo'lgan hududlar qamrab oladi.Ushbu ko'rinish kichik hajmda. O'rtacha tana uzunligi 5,8 sm, massasi 2,5 g ga etadi, urg'ochilar erkaklarga nisbatan biroz kattaroq bo'lib, bu ularning reproduktiv funktsiyalari bilan izohlanadi. Chopqir faeton Chopqir faeton — pardaqanotlilar turkumiga mansub hasharotlar oilasi. 1 va 2 qorin boʻgʻimlari ingichkalashib, koʻkrak bilan qoʻshiladigan poyachani hosil qiladi. Boshi katta, jagʻlari kuchli rivojlangan (kemiruvchi ogʻiz organlari). Chumoli jamoa (oila) boʻlib yashaydi. Chumoli oilasi bir necha ming , hatto millionlab individlardan tarkib topgan. Oilada koʻp minglab ishchi Chumoli, qanotli oʻnlab erkaklari va bir necha ona chumoli boʻladi. Erkak Chumoli faqat koʻpayish davrida paydo boʻlib, urugʻlanishdan soʻng oʻlib ketadi. Ishchi Chumoli jinsiy organlari rivojlanmagan urgʻochilardan iborat. Ona Chumoli urchish davrida paydo boʻladi; urchishdan soʻng qanotini tashlab, tuxum qoʻya boshlaydi, 20 yilgacha yashaydi. Ishchi Chumoli oilani oziq bilan taʼminlaydi, uyani qoʻriqlaydi (navkarlar) yoki suyuq zaxira oziqni saklaydigan asalli bochkachalar hosil qiladi va boshqa vazifalarni bajaradi - Qalqontumshuq ilon (sitomordnik)
- Tanasining uzunligi 68 sm gacha, dumi qisqa 4—8 sm bo‘ladi. Ustida to‘q rangli ko‘ndalang dog‘lari bor. Bu yo‘llarning cheti o‘rtasiga qaraganda ancha to‘q rangli bo‘ladi. Tanasining yonida ancha mayda va to‘q rangli dog‘lardan iborat uzunasiga ketgan yo‘llari bor. Qorni och yoki to‘q rangli mayda dog‘li, ba’zan esa dog‘siz bo‘ladi.
- Qalqontumshuqning tipik yashash joylari shimolda -gil tuproqli va qumli cho‘llardir. Janubda u baland tog‘lardagi archazor o‘rmonlarda va tosh uyumlari bo‘ylab alp o‘tloqlarigacha uchraydi.
DIQQATINGIZ VA E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT.
Do'stlaringiz bilan baham: |