Fargona viloyati yozyovon tumani 4-sonli maktab tehnologiya fani oqituvchisi orinova nargizaxonning soatlik dars ishlanmasi

Dars jihozi: turli gazlama qiyqimlari va tugmalardan namunalar, molniya, ish asboblari, nazorat ishi savollari.

O`tilgan mavzuni so`rash

1. Tabiiy tolalar qanday turlarga bo’linadi?

2. Arqoq va tanda iplar deb qanday iplarga aytiladi?

3.O’simlik tolasidan olingan gazlamalarning xususiyatlarini ayrib bering.

4.Jun va ipak tolalarining fizik xossalarini ayting.

5.Jun va ipak tolalarni mexanik xossalarani ayting.

6.Jun va ipak tolalarining gigienik xossalarini ayting.

Yangi mavzu bayoni.

Kiyimlardan foydalanishda tugmalar katta ahamiyatga ega. Tugmalar faqat taqish uchungina emas, balki bezash uchun ham ishlatiladi. Odatda ular asosiy material rangida bo’ladi. Kiyim tugmalari mexanik usulda (kesib), list materialldan shtamplab, kukunlardan presslab tayyorlanadi. Asl tugmalar bezak shnurtar, tesmalar, gazlamadan sug’urib olingan iplardan eshib tayyorlanadi. Tugma tayyorlash usuli u qanday materialdan tayyorlanishiga qarab tanlanadi. Mexanik usulda yumaloq qoliplar yo’niladi va pardozlanadi. Shtamplash usulida tugmalar list materialidan kesib olinadi. Press-kukunlardan tugmalar tayyorlashda plastik kukunlari press-qoliplarga solinadi, bu yerda yuqori temperatura va bosim ta’sirida kukun eriydi, sovitilgandan keyin qotadiva tugma shakliga kiradi.

Tugmalar tayyorlanadigan xom-ashyollar turli-tuman bo’ladi. Bular plastmassalar, yog’och, shishav metal, suyak va hokazolardir

Tugmalarning xossalari ular tayyorlanadigan materialning xossalariga bog’liq bo’ladi

Aminoplast ; kukunidan presslab tayyorlangan tugmalar pishiq, suv, suyultirilgan kislotalar ta’siriga chidamli, yonmaydi, lekin ishqorlar ta’siriga uncha chidamaydi; ular 80°C issiqqa chidaydi.

Akrilat (pleksiglas, organik shisha) tugmalar shaffof, juda pishiq, yorug’lik, suv va sovuq ta’siriga chidamli, har xil rangga oson bo’yaladi, kimyoviy ta’sirga va issiqqa uncha chidamli emas.

Polistiroldan va polistirol sopolimerlaridan tayyorlangan tugmalar kimyoviy ta’siriga chidamsiz, ularning issiqga bardoshligi mos ravishda 60-70°C.