Farg’ona viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi farg’ona transport va servis texnikumi

3- MAVZU. Qo’lda bajariladigan va qo’llanadigan ishlar.
Reja:
1.Qo’lda bajariladigan ishlar uchun ish o’rnini tashkil etish;
2.Qo’l ishlarini ish o’rnida tashkil etish;
3.Qo’lda bajariladigan ishlar uchun asbob va moslamalardan foydalanish.

Qo’lda bajariladigan ishlarga mashinada bajariladigan operatsiyalardan ko’ra ko’proq vaqt ketadi. Qo’l ishlari ikki guruhga bo’linadi: tik turib bajariladigan ishlar va o’tirib bajariladigan ishlar. Tik turib bajariladigan ishlarda kiyim yoki bo’lak stol ustiga qo’yiladi, o’tirib bajariladigan ishlar esa kiyim yoki bo’lakni ham stol ustiga, ham ishchining tizzasiga qo’yib qilinishi mumkin.

Oyoq toliqmasligi uchun o’tirib bajariladigan ish o’rnini pastki qismiga kichkina yashikcha o’rnatiladi. Ishlatiladigan asbob va moslamalar olishga qulay va bir-biriga yaqinroq qilib qo’yiladi. (1-rasm). Stol o’ng tomonining old qismida chegaralangan joy bo’lib, bu yerda qaychi, bo’r, igna, ip va hokazolar saqlanadi. Stol o’ng tomonining yuqori burchagiga organik shisha tagiga instruktsiya kartasi joylashadi. Ish stollarining tagiga chiqindilar idishi qo’yiladi. Tik turib yoki o’tirib ishlayotganda gavda holatiga ahamiyat berish zarur, chunki gavda holati noto’g’ri bo’lsa, odam tez charchaydi, ish qobiliyati pasayadi va gavda qiyshayib yoki bukchayib qolishiga olib keladi. Ishchi to’g’ri o’tirishi uchun: oyoqlar polga yoki yashikchaga to’la tiralib turishi kerak. Oyoqlarni chalishtirib o’tirmagan ma’qul, aks holda qon aylanishi yomonlashadi. Gavdani va boshni to’g’ri tutib yoki salgina oldinga egib o’tirish kerak.
Ko’krakni stolga tirab o’tirish yaramaydi; qo’l tirsakdan bukilib gavdadan taxminan 10 sm masofada turishi lozim; ish bajarayotganda tirsaklarni stol ustiga tirab o’tirish yaramaydi. Tikayotgan kiyim yoki bo’lakni ko’zdan 25-30 sm masofada tutish lozim. Ish o’rni yaxshi yoritilgan bo’lishi, yorug’lik chap tomondan tushib turishi lozim. Tik turib ishlaydigan ishchi gavdani to’g’ri va qattiq tutib turishi, bo’yin va ko’krak qismida umurtqa to’g’ri, turishi kerak.