Farg’ona tumanidagi Umumiy o’rta ta’lim maktab 7- sinf o’quvchilari uchun

49-Mavzu: Kislotalarning toifalanishi
1. Kislotalar tarkibida kislorod atomi mavjudligiga qarab necha turga bo’ladi? J: 2 ta 1) Kislordli
2) Kislorodsiz kislotalar
2. Kislorodli kislotalarga misollar keltiring ? J: H₂SO₄ , H₃PO₄ , H₂Cr₂O₇ , H₂MnO₄ , H₂SiO₃, H₃BO₃
3. Kislorodsiz kislotalarga mislollar keltiring ? J: HCl , HCN , HBr , H₂S , HF , HJ
4. Kislotalar tarkibidagi vodorod soniga qarab necha turga bo’linadi? J: 1) bir negizli 2) ikki negizli 3)uch negizli 4) ko’p negizli
5. Bir negizli kislotalarga misollar keltiring? J: HCl , HCN , HBr, HNO₃, HNO₂, HF
6. Ikki negizli kislotalarga misollar keltiring? J: H₂SO₄, H₂SO₃, H₂SiO₃, H₂MnO₄, H₂S
7. Uch negizli kislotalarga misollar keltiring? J: H₃PO₄, H₃PO₃, H₃BO₃, H₃AsO₄, H₃AsO₃
8. Ko’p negizli kislotalarga misol? J: H₄P₂O₇
9. Bir negizli kislotalar hosil qilishi mumkin bo’lgan moddaalrni ko’rsating: CO₂, SO₂, NO₂, P₂O₅, Cl₂, S
J: NO₂ dan ikki xil kislota olish mumkin: 2NO₂+H₂O=HNO₂+HNO₃ Cl₂+H₂=2HCl
Qolganlaridan: CO₂+H₂O=H₂CO₃ SO₂+H₂O=H₂SO₃ P₂O₅+3H₂O=2H₃PO₄ S+H₂=H₂S
10. Oltingugurtdan boshqa qaysi moddalar vodorod bilan to’g’ridan to’g’ri birikib ikki negizli kislota hosil qilishi mumkin? J: Te+H₂=H₂Te tellurid kislota
50-Mavzu: Kislotalarning olinishi va xossalari
1. Kislorodli oksidlar qanday olinadi? J: Kislotali oksidlarga suv ta’sir ettirib
CO₂+H₂O=H₂CO₃ SO₂+H₂O=H₂SO₃ P₂O₅+3H₂O=2H₃PO₄
2. Kislorodsiz kislotalarni qanday olish mumkin? J: Metallmaslarni vodorod bilan ta’sirlashuvi natijasida:
S+H₂=H₂S Te+H₂=H₂Te
3. Vodorod xloridni suvdagi eritmasi qanday ataladi? J: Xlorid kislota
4. Vodorod sulfidni suvdagi eritmasi qanday ataladi? J: Sulfid kislota
5. Reaksiyani to’galang: СH₃COONa+H₂SO₄=
J: 2CH₃COONa+H₂SO₄=2CH₃COOH+Na₂SO₄
6. Agregat holati qattiq bo’lgan kislotalarga misollar keltiring? J: H₃BO₃, H₃PO₄
7. Agregat holati suyuq bo’lgan kislotalarga misollar keltiring ? J: H₂SO₄, HNO₃
8. Agregat holati gaz bo’lgan kislotalarga misollar keltiring? J: HCl, H₂S, HBr

Indikator nomi	Neytral eritmadagi rangi	Kislota eritmasidagi rangi
Lakmus	Binafsha	Qizil
Fenolftalein	Rangsiz	Rangsiz
Metilzarg‘aldog‘i	Тo‘q sariq	Qizil

9. H₃BO₃ eritmasi lakmusda qanday ranga kiradi? J: Qizil
10. H₂SO₄ eritmasi fenolftalinda qanday rangga kiradi? J : Rangsiz
11. HBr eritmasi metilzarg’aldog’ida qanday rangga kiradi? J: Qizil
12. Neytrallanish reaksiyasi deb nimaga aytiladi? J: Kislota+Asos=Tuz+H₂O bilan to’gaydigan reaksiyalari
13. Neytrallanish reaksiyalariga misollar keltiring? J:
H₂SO₄ + 2NaOH = Na₂SO₄ + 2H₂O HCl + Mg(OH)₂ = Mg(OH)Cl + H₂O
H₃PO₄ + KOH = KH₂PO₄ + H₂O
14. Cu + 4HNO₃ (kons.) = Reaksiyani to’galang. J: Cu + 4HNO₃ (kons.) = Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O


Metallarning faollik qatori

Vodorodni siqib chiqaradi

Vodorodni siqib chiqara olmaydi

Li

Cs

K

Ca

Na

Mg

Al

Mn

Zn

Cr

Fe

Ni

Sn

Pb

H2

Cu

Ag

Hg

Au

Pt

14. 
    Misni xlorid kislota bilan reaksiyasini yozing? J: Reaksiyaga kirishmaydi
    
15. 
    Qaysi metallar H₂SO₄ dan vodorodni siqib chiqara oladi: K, Na, Mg, Cu, Ag, Cr, Hg, Pt, Al
    

J: K, Na, Cr, Al
16. Qaysi metallar HNO₃ dan vodorodni siqib chiqara olmaydi: K, Na, Mg, Cu, Ag, Cr, Hg, Pt, Al
J: Cu, Ag, Hg, Pt

17. 
    O’rta tuz hosil bo’lish reaksiyasini yozing? J: BaCl₂ + H₂SO₄ (suyul.) = BaSO₄ + 2HCl
    

18. Nordon tuz hosil bo’lish reaksiyasini yozing? J: NaCl + H₂SO₄ (kons.) =NaHSO₄ + HCl↑
19. Faqat nordon tuz tuz hosil bo’lish reaksiyasini yozing? J: CaCO₃ + H₂CO₃ = Ca(HCO₃)₂
20. Kislorodli kislotalarni qizdirilganda qanday moddalar hosil bo’ladi? J: Kislotali oksid va suv
21. Sulfat kislotani olish reaksiyasini yozing? J: SO₃+H₂O=H₂SO₄
22. Sulfid kislotani olish reaksiyasini ko’rsating? J: H₂+S=H₂S
23. Karbonat kislotani olish reaksiyasini ko’rsating? J: H₂O+CO₂=H₂CO₃
24. Borat kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: B₂O₃
25. Manganat kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: MnO₂
26. Sulfat kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: SO₃
27. Sulfit kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: SO₂
28. Nitrat kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: NO₂
29. Ortofosfat kislotaga to’g’ri keladigan kislotali oksidni ko’rsating? J: P₂O₅
30. Quyidagi metallardan qaysilari xlorid kislotadan vodorodni siqib chiqaradi: K, Ba, Hg, Fe, Cu, Ag, Na, Mg, Al, Zn J: K, Ba, Fe, Na, Mg, Al, Zn
31. Quyidaglar orasidagi reaksiya tenglamalarni yozing:
1)Kaliy gidroksid+nitrat kislota= 2) Sulfat kislota+natriy gidroksid= 3) Mis(II)-oksid+sulfat kislota
4) Natriy karbonat+kremniy(IV)-oksid= 5) xlorid kislota +magniy karbonat
J: 1)KOH+HNO₃=KNO₃+H₂O 2) H₂SO₄+2NaOH=Na₂SO₄+2H₂O
3) CuO+H₂SO₄=CuSO₄+H₂O 4) Na₂CO₃+SiO₂=Na₂SiO₃+CO₂
5) 2HCl+MgCO₃=MgCl₂+H₂O+CO₂