Farg`ona politexnika instituti

2. Maxsus xossaga ega bo`lgan rezina materiallari. 
 
Maxsus  xossaga  ega  bo`lgan  rezina  materiallari  qo`llanilishiga  ko`ra 
quyidagi  turlarga:  moy-yoqilg`i  bardosh,  issiqbardosh  rezinalar,  yorug`lik-
ozonga  bardosh  rezinalar,  yeyilishga  bardosh  rezinalar,  elektrotexnik 
rezinalar va gidravlik suyuqliklarga bardoshli rezinalarga bo`linadi. 
 
Moy-yoqilg`i  bardosh  rezinalar  -    bu  rezinalar  maxsus  SKN  kauchugidan 
ishlab  chiqariladi.  SKN  –  butadiyennitril  kauchugi  bo`lib  u  butadiyen  va  akril 
kislota nitrilining birgalikdagi polimerlashuv mahsuloti: 
 – SN
2
 – SN = SN – SN
2
 – SN
2
 – SNSN –  
 
Kauchukning  tarkibiga  ko`ra,  quyidagi  SKN-18,  SKN-25,  SKN-40  markali 
turlari  ishlab  chiqariladi.  Bu  kauchuk  molekulasining  tarkibida  CN  –  bo`lishligi 
unga  qutubli  xossalarga  ega  bo`lishligini  ta’minlaydi.  Kauchukning  qutublilik 
darajasi  ortgan  sari  uning  kimyoviy  va  mexanik  xossalari  orta  boradi  va  u  bilan 
birga  uning  sovuqqa  bardoshligi  kamaya  boradi.  Masalan  SKN-18  ning  sovuqqa 
bardoshligi -50 dan -60 
o
S  gacha,  SKN-40 esa -26 dan  -28 
o
S  gacha. Bu kauchuk 
ham  oltingugurt  bilan  vulkanlashtiriladi.  SKN  –  asosli  rezina  materiallari  yuqori 
mustahkamlik σ = 35 MPa, yaxshi yeyilishga bardosh bo`lsada elastiklik xossasiga 
ko`ra  tabiiy  kauchukdan  pastroq.  Bu  rezina  benzin,  kerasin,  turli  moylar  ta’siriga 
bardoshli  bo`lib  -30  dan  130 
o
S  haroratlargacha  qo`llash  mumkin.  Bu  rezinadan 
asosan  turli  tasmalar,  konveyr  lentalari,  yoqilg`i  quyish  shoxobchalarida 
ishlatiladigan turli shlanglar, proklatkalar, zichlagichlar ishlab chiqariladi.