Farg’ona Politexnika Instituti



Download 2,27 Mb.
bet3/4
Sana24.06.2022
Hajmi2,27 Mb.
#700894
1   2   3   4
Bog'liq
Saydullayev Z

Ilmiy-madaniy merosi
Ulug'bek ilm-fan olamida taniqli astronom. Bu borada u eng katta ishni amalga oshirgan "astronomik jadval" deb nomlangan " Ziji jadidi ko'ragoniy ". Ulug'bek tibbiyot va musiqa bilan qiziqqan, she'rlar ham yozgan.Alisher Navoiyning "Majolis un-nafosi" asarida uning she'rlaridan namunalar keltirilgan. Olimdan bizga 4 ta asar qoldirildi: 1) "Ziji jadidi Ko'ragoniy" - astronomiya; 2) "Bir daraja sinusini aniqlash to'g'risida risola" - matematikaga oid; 3) "Risoloy Ulug'bek" - yulduzlarga bag'ishlangan; 4) "Tarixi arba 'ulus" (To'rt xalq tarixi) - tarixga oid.
Astronomiya (Yulduzlar bilimi)
U 1437 yil - " Ziji sultoni " nomli 994 yulduz to'plamini yaratgan, hozirgi kunda u yulduzlar bilimi sohasida dunyoning eng buyuk asarlaridan biri sanaladi. Ushbu asar 1665 yilda Oksfordda Tomas Hyde tomonidan, 1843 yilda Fransiyaning Bailly tumanida va 1917 yilda Eduard Ball Knobel tomonidan tuzilgan. Ulug'bek undan keyin bir yilni 365 kun, 5 soat, 49 daqiqa va 15 sonya belgilagan. Sonugo hisobida faqat 25 soniya xato qildi. Undan boshqa Ulug'bek er yuzini oralik kajligini 23.52 daraja deb belgilagan va u yuz yillar bo'yicha eng aniq va aniq o'lchovni aniqlagan .
Mirzo Ulug'bek sharafiga
 SSSRpochta markasi .
Matematika
Uchburchaklar bilimida Ulug'bek soya va tanjont gimatlari sekizdan o'nliglik kasr yoki sakkiz xona a'shoryagacha aniq.
Ulug'bek davrida ko'plab asarlar arab va fors tillaridan qadimgi o'zbek tiliga tarjima qilingan. U tashkil etuvchi boy kutubxonada 15000 dan ortiq kitob mavjud edi.
Vafoti
Otasi Shohrux Mirzo o'limidan keyin Ulug'bek Balxga yurishdi, chunki Mirzo Alavuddavla ibn Boysunqur Mirzo-Xirotda Temuriylar hukmdorligiga da'vogarlik qilgan edi. Murg'obda bo'lib o'tgan ushbu to'qnashuvda Ulug'bek G'olib bo'lib Hirot tomon Harakat qildi, o'q-dorilar Alauddavlaning akasi Mirzo Abul Qosim Babur Bilan bo'lgan to'qnashuvda mag'lubiyatga uchrashib, Balxga qaytib kelgach O'z o'g'li Abdullatifni fitnasi tufayli 27-sanasida oktyabrning 1449-yilda, ya'ni 55 Yoshida Samarqand yaqinida o'ldirildi . Ulug'bekning yaqinlaridan biri Abdulloh, uni Samarqandning Amir Temur maqbarasi ziyoratgohiga olib keldi . 1830 yilda Yulduzshunoslari Yoxann Heinrich von Mädler oyda bor bo'lgan kraterlardan biri Ulug'bek nomiga qasamyod qildi.


Download 2,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish