Farg’ona politexnika instituti «tadbiqiy mexanika» kafedrasi «mexanika» fanidan

3.1. CHo’zilish - siqilish deformatsiyasida IKF epyuralarini qurish.

Bo’ylama zo’riqish kuchini kesish usuli yordamida topiladi. Brusning ixtiyoriy kesimidagi bo’ylama zo’riqish kuchi brusning olib qolingan qismidagi barcha tashqi kuchlarning brus o’qiga proektsiyalarining algebraik yig’indisiga teng. Bunda tashqi kuch proektsiyasi kesimdan tashqariga yo’nalgan bo’lsa musbat ishora bilan tenglamaga kiritiladi va aksincha.

Bo’ylama kuchlarning brus o’qi bo’ylab o’zgarish qonunini ko’rsatuvchi grafik bo’ylama kuch epyurasi deyiladi. Bunda abstsissa o’qi epyuraning baza chiziqi bo’lib xizmat qiladi va u sterjen o’qiga parallel qilib o’tkaziladi. Bunga tik qilib o’tkazilgan ordinata o’qiga tanlangan masshtabda, ishorani nazarda tutgan holda bo’ylama kuch kattaliklari qo’yiladi.

Bo’ylama kuchlarni aniqlash va ularning epyurasini qurishni quyidagi misolda ko’ramiz:

3.1 -misol. Bir uchi bilan mahkamlangan sterjenning o’qi bo’ylab P1=30 kN, P2=50 kN, P3=66 kN kuchlar ta’sir etadi. SHu sterjen uchun bo’ylama kuch epyurasi qurilsin (3.1 - shakl, a).

Sterjen kesimlaridagi bo’ylama kuchlarni aniqlashni brusning erkin uchidan boshlaymiz.