Farg’ona politexnika instituti klt fakulteti 51-21 tjbakt guruhi saydullayev asadbekning fizika fanidan

FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI KLT FAKULTETI 51-21 TJBAKT GURUHI SAYDULLAYEV ASADBEKNING FIZIKA FANIDAN

MUSTAQIL ISHI

Mavzu:Fotonlar.Yorug’lik kvantining energiyasi va implusi.Fotoeffekt va uning turlari

Reja

1.Fotonlar

2. Yorug’lik kvantining energiyasi va implusi

3. Fotoeffekt va uning turlari

Foton (qadimgi yunoncha: φωτός — „yorugʻlik“) elementar zarracha boʻlib, elektromagnit nurlanish (xususan, yorugʻlik) kvantidir. Bu massasiz zarracha faqat yorugʻlik tezligida harakat qilibgina mavjud boʻla oladi. Fotonning elektr zaryadi nolga teng. Foton faqat ikki spin holatida boʻla oladi: +1 va -1 spirallik harakati yoʻnalishiga spin proeksiyasi. Bu xususiyatga klassik elektrodinamikada aylanma oʻng va chap elektromagnit toʻlqin qutblanishi mos keladi. Foton kvant zarrachasi boʻlgani uchun unga korpuskular-toʻlqin dualizmi xos, u bir vaqtning oʻzida ham zarracha, ham toʻlqin xossalarini namoyon etadi.

Fotonlarning ishlatilishi

Fotonlar ham, protonlar ham radiojarrohlikda energiya uzatish uchun ishlatilishi mumkin, fotonlar ular gamma yoki nurlanishda hosil bo'lgan energiyaning diskret alikotlari, gamma nurlari va rentgen nurlari esa fotonlardan iborat.

Ularning fotonlari turli yo'llar bilan ishlab chiqariladi, Gamma Knife radiojarrohligida ishlatiladigan gamma nurlari radioaktiv parchalanish natijasida yaratilgan fotonlardan foydalanadi, chiziqli tezlatgichli radiojarrohlikda ishlatiladigan rentgen nurlari esa fotonlardan foydalanadi.

Foton tushunchasi birichi marta paydo bo’lishi

Bu kontseptsiya 1905 yilda Albert Eynshteynning tushuntirishida paydo bo'lgan, unda u yorug'lik o'tkazilishi paytida oqilona energiya paketlari mavjudligini ko'targan, 1900 yil boshida. Kvant Plank nazariyasi issiqlik nurlanishining turli mexanizmlar yoki kvantlarda ifodalanishi va tortilishini tushuntirib, kontseptsiyaga yo'l ochgan edi.