Farg’ona Politexnika insitituti Qurilish fakulteti 1-21 guruh talabasi Xalilov Xusanboyning O’zbekistonning eng yangi tarixi fanidan taqdimot ishi
Mavzu: Mustaqil O’zbekistonda Prezidentlik boshqaruv tizimi. Reja: 1. O’zbekiston Respublikasida Prezidentlik boshqaruv shaklining joriy etilishi. 2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining konstitutsiyaviy-huquqiy holati. 3. O’zbekiston Respublikasining Prezidentlik vakolatlari. 4. Prezident tomonidan chiqariladigan normativ-huquqiy hujjatlar. 5. Prezident Konsititutsiya va qonunlar, ion huquqi va erkinliklariga rioya etilishining kafili. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining vakillik funksiyasi.
“Prezident” tushunchasi konsititutsiyaviy-huquqiy ma’noda davlat boshlig’ini anglatadi. Prezident davlatni jipslashtirishi, davlat hokimiyati mexanizimining barqarorligi, harakatchanligini ta’minlash lozim. O’zbekiston Respublikasining 1992 yilgi Konstitutsiyasiga muvofiq Prezident-hokimiyatlar bo’linishi prinsipiga rioya qilinishida davlat mexanizimining eng muhimidir. Davlat boshlig’i sifatida Prezident davlat hokimiyati organlari tizimida yetakchi ro’l o’ynaydi.
Davlat boshlig’i o’zida u yoki bu hokimiyat tarmog’ini emas balki davlat va butun hokimiining birligini namoyon etadi. O’zbekiston Respublikasining Prezidenti ijro hokimiyatining boshlig’i ham hisoblanadi. Ijro hokimiyatiga bevosita iqtisodiyotga, ijtimoiy va ma’naviy sohalarga boshchilik qilish yuklatilgan. ning uchun unga ko’rsatma, marmoyish beruvchilik funksiyalari taqdim etilgan. O’zbekiston Respublikasi Konsititutsiyasining 19-bobi O’zbekiston Respublikasi Prezidenti deb nomlanadi. Bu bob 9 ta moddadan iborat bo’lib, ularda Prezidentning konstitutsiyaviy maqomi belgilab qo’yilgan.
Prezidentning vakolatlari
Prezidentning asosiy vazifasi-davlatning birligini mamlakat ichida va tashqarisida namoyon qilishdir.
O’zbekiston Respublikasining Prezidenti fuqarolar huquq va erkinligining Konstitutsiya va qonunlarga rioya etishining kafilidir.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti o’z vakolatlarini bajarishni davlat idoralariga yoki mansabdor shaxslarga topshirishga haqli emas. Prezident amnistiya to’g’risidagi hujjatlarni qabul qiladi, O’zbekiston sudlari tomonidan hukm qilingan fuqarolarni avf etadi.
Konstitutsiyaning 94- moddasiga ko’ra O’zbekiston Respublikasi Prezidenti kopnstitutsiyaga va qonunlarga asoslanib hamda ularni ijro etish yuzasidan Respublikaning butun hudududa majburiy kuchga ega bo’lgan farmonlar, qarorlar va farmoyishlar chiqaradi.
Farmon
Aniq bo’lmagan jismoniy va yuridik shaxslarga taaluqli bo’lib, uzoq muddatga amal qiladi.