Farg’ona poletexnika instituti energetika fakulteti ee yo’nalishi

Foydaning mazmuni. Foydaning normasi va massasi. Foydaning taqsimlanishi va ishlatilishi.

• Korxona pul daromadlaridan sarflangan barcha xarajatlar chiqarib tashlanganidan keyin qoladiga qismi foyda deb yuritiladi. Korxona foydasining mutloq miqdori ya'ni yil davomida olingan foyda xajmi uning massasini tashkil kiladi. Foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati va uning foizda ifodalanishi foyda normasi deyiladi.

Foyda normasini xisoblash:

Foyda normasini xisoblash:

1. P/ = ( P / W ) * 100 bu yerda:

P/ - foyda normasi

P – foyda massasi

W – iqtisodiy yoki ishlab chiqarish harajatlari

2. P/ = ( P / Kаvаns ) * 100 bu yerda

P/ - foyda normasi

P – foyda massasi

K – avans

Foyda va uning miqdorini belgilovchi omillar.

Korxona foydasi
Korxonaning barcha pul daromadlari va qilingan sarf – xarajatlari o`rtasidagi farq.
Korxona sof foydasi
Korxona umumiy foydasidan soliqlar va boshqa majburiy to'lovlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi.
Bugalteriya Foydasi
Sotilgan maxsulot uchun olingan umumiy pul tushumlaridan ishlab chiqarishning tashki xarajatlarini chiqarib tashlash yo`li bilan aniqlanadi.
Foyda massasi
Korxona olgan foydasining umumiy xajmi yoki mutloq miqdori
Foyda normasi
Foyda massasi yoki mikdorining ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatining foizdagi ifodasi.
Foyda miqdorini belgilab beruvchi asosiy omillar:

• Ishlab chiqarish xarajatlari darajasi
• Bozor baholari darajasi

Yalpi foyda hosil bo`lishi va taqsimlanish
Pul daromadlari tushumi
Ishlab chiqarish xarajatlari
Yalpi foyda
Yalpi Foyda
Renta to`lov-lari
Foiz to`lov-lari
Sof foyda
Soliqlar
Xayriya va boshqa fondlarga to`lovlar
Investit-siyalar
Kadr-lar tayyorlashga
Ijtimoiy fondlarga
Ekologiyaga ajratmalar
Korxona egasi va shaxsiy daromad
Маҳсулот (иш, хизмат) таннархини ташкил қилувчи харажатлар иқтисодий мазмунига кўра, қуйидаги элементларга асосан гуруҳларга тақсимланади:
моддий харажатлар;
меҳнатга ҳақ тўлаш билан боғлиқ бўлган харажатлар;
ижтимоий эҳтиёжларга мўлжалланган харажатлар;
асосий фондлар амортизацияси;
бошқа харажатлар.