|
Banklar,kredit uyushmalari va garovxonalar faoliyatini litsenziyalash xamda tartibga solish,banklar, kredituyushmalari, garovxonalarni nazorat kilish, kimmatbaxo kogozlar blankalari ishlab chikarishni litsenziyalash;O`zbekiston Respublikasining rasmiy oltin valyuta rezervlarini, shu jumladan kelishuv bo`yicha xukumat rezervlarini saklash va tasarruf etish;Davlat byudjeti kassa ijrosini Moliya vazirligi bilan birgalikda tashkil etishdan iboratdir”*Tijorat banklari Markaziy bankda o`z kiska muddatli va o`rta muddatli majburiyatlaridan muayyan foiz xajmida eng kam zaxira deb yuritiladigan foizsiz omonatlarni saklashga majbur.Markaziy bank banklar faoliyatini nazorat kilishda o`zining mintakaviy bo`linmalari orkali kredit muasasalaridan majburiy ravishda axborot, oylik xisobot va yillik yakuniy balans ma`lumotlarini takdim etish asosida katnashadi.Kredit muassasalarining bo`ysinishiga karab bank konunchiligi xamda kredit tizimining pastdan yukoriga tomon tarkibiy tuzilishiga muvofik tarzda bank tizimini ikki asosiy: bir boskichli va ikki boskichli turga ajratish mumkin.Bir boskichli bank tizimi doirasida barcha kredit muassasalari, jumladan, Markaziy bank xam, yagona boskichda turadi xamda mijozlarga kredit - xisob xizmati ko`rsatishda bir xil vazifalarni bajaradi.Ikki boskichli tizimda banklar o`rtasidagi o`zaro munosabatlar bo`yiga (vertikal’) va eniga (gorizontal’) yo`nalishlarida tuzilishiga asoslanadi. Vertikal – raxbarlik kiluvchi, boshkaruvchi markaz xisoblangan Markaziy bank bilan kuyi bo`ginlar – tijorat va ixtisoslashgan banklar o`rtasidagi bo`ysunish munosabatlari, gorizontal-turli kuyi bo`ginlar o`rtasidagi teng xukukli sheriklik munosabatlari tushuniladi.Pul-kredit siyosatining maksadlari va vositalari. Pul-kredit siyosati deganda, to`lik bandlik sharoitida yalpi milliy maxsulotni ishlab chikarishga inflyatsiyaning ta`sirini kamaytirish yoki bartaraf etish maksadida muomaladagi pul mikdorini o`zgartirishga karatilgan chora-tadbirlar tushuniladi. Pul kredit siyosati davlat tomonidan belgilanadi va uni Markaziy Bank amalga oshiradi.Uning yordamida xar kanday davlat mamlakatda iktisodiy barkarorlikni ta`minlash vazifasini xayotga tadbik etadi.Pul kredit siyosatini amalga oshirishning pirovard maksadlari iktisodiy o`sish, to`lik bandlikni, baxolarning xamda to`lov balansining barkarorligini ta`minlashdan iborat. - Banklar,kredit uyushmalari va garovxonalar faoliyatini litsenziyalash xamda tartibga solish,banklar, kredituyushmalari, garovxonalarni nazorat kilish, kimmatbaxo kogozlar blankalari ishlab chikarishni litsenziyalash;O`zbekiston Respublikasining rasmiy oltin valyuta rezervlarini, shu jumladan kelishuv bo`yicha xukumat rezervlarini saklash va tasarruf etish;Davlat byudjeti kassa ijrosini Moliya vazirligi bilan birgalikda tashkil etishdan iboratdir”*Tijorat banklari Markaziy bankda o`z kiska muddatli va o`rta muddatli majburiyatlaridan muayyan foiz xajmida eng kam zaxira deb yuritiladigan foizsiz omonatlarni saklashga majbur.Markaziy bank banklar faoliyatini nazorat kilishda o`zining mintakaviy bo`linmalari orkali kredit muasasalaridan majburiy ravishda axborot, oylik xisobot va yillik yakuniy balans ma`lumotlarini takdim etish asosida katnashadi.Kredit muassasalarining bo`ysinishiga karab bank konunchiligi xamda kredit tizimining pastdan yukoriga tomon tarkibiy tuzilishiga muvofik tarzda bank tizimini ikki asosiy: bir boskichli va ikki boskichli turga ajratish mumkin.Bir boskichli bank tizimi doirasida barcha kredit muassasalari, jumladan, Markaziy bank xam, yagona boskichda turadi xamda mijozlarga kredit - xisob xizmati ko`rsatishda bir xil vazifalarni bajaradi.Ikki boskichli tizimda banklar o`rtasidagi o`zaro munosabatlar bo`yiga (vertikal’) va eniga (gorizontal’) yo`nalishlarida tuzilishiga asoslanadi. Vertikal – raxbarlik kiluvchi, boshkaruvchi markaz xisoblangan Markaziy bank bilan kuyi bo`ginlar – tijorat va ixtisoslashgan banklar o`rtasidagi bo`ysunish munosabatlari, gorizontal-turli kuyi bo`ginlar o`rtasidagi teng xukukli sheriklik munosabatlari tushuniladi.Pul-kredit siyosatining maksadlari va vositalari. Pul-kredit siyosati deganda, to`lik bandlik sharoitida yalpi milliy maxsulotni ishlab chikarishga inflyatsiyaning ta`sirini kamaytirish yoki bartaraf etish maksadida muomaladagi pul mikdorini o`zgartirishga karatilgan chora-tadbirlar tushuniladi. Pul kredit siyosati davlat tomonidan belgilanadi va uni Markaziy Bank amalga oshiradi.Uning yordamida xar kanday davlat mamlakatda iktisodiy barkarorlikni ta`minlash vazifasini xayotga tadbik etadi.Pul kredit siyosatini amalga oshirishning pirovard maksadlari iktisodiy o`sish, to`lik bandlikni, baxolarning xamda to`lov balansining barkarorligini ta`minlashdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
