Фарғона политехника институти қурилиш» факультети ««бино ва иншоотлар қурилиши»

4. Конструксиялар таянч тугунларининг шарнир ва бикр тугунларини танлаш
Плита, тўсин ва перемичкаларнинг юк кўтаурвчи конструксияларга таянишини ҳисоб ишларида бикр ёки шарнирли бирикма қилиб олиниши қандай ҳисобга олинади.
Шарнир ёки бикр бирикма қилиб олинишига уларнинг конструцияларга таяниш чуқурлигига боғлиқ.
Агар плита, перемичка ва тўсинлар асосий конструксияларга таянганида уларнинг таяниш масофаси конструксиянинг кўндаланг кесим юзасининг баландлигига тенг ёки кичик бўлса (ҳамда ҳеч қандай конструктив боғлаш чоралари кўрилмаган бўлса, мустаҳкамловчи деталлар, болтли ёки пайванд бирикмалар ёрдамида) бундай ҳолларда бирикиш тугунини шарнирли бирикма қилиб олса бўлади. Металл бирикмаларда юқоридаги ҳолат мавжуд бўлса 250 мм гача таяниш масофасигача шарнирли бирикма деб ҳисобласа бўлади. Аммо бундай ҳолларда қуйидаги шартлар бажарилиши керак бўлади:
- биринчидан бирикадиган конструксия юқори томонидан этарличи босим кучи мавжуд бўлиши, мисол учун ғиштли девор ва бошқаларнинг таъсири мавжуд бўлиши керак;
- иккинчидан бирикадиган конструксиялар пайвандлашдан ташқари, болтли ва парчинмихли бирималардан ташкил топган бўлса ҳамда конструксиянинг бурчакли деформациясига қаршилик кўрсатмаса;
- таянадиган конструксия юк кўтарувчи конструксияга бикр боғланмаган бўлиши керак.



Маъруза №6
Юкларни жойлаштириш
Режа:
1. Бино ва иншоотларга таъсир қилувчи ташқи таъсирлар
2. Ташқи кучларнинг классификацияси (ҚМҚ 2.01.07-96 "Юклар ва таъсирлар")
3. Лира Софт дастурида бино ва иншоотларнинг конструктив элементларига кучларни белгилаш
4. Бино ва иншоотларнинг элементларида пайдо бўладиган ички зўриқишлар
1. Бино ва иншоотларга таъсир қилувчи ташқи таъсирлар
Биноларнинг қурилишида ва унинг фойдаланиш даврида улар турли ташқи таъсирларни ўзига қабул қилади. Ташқи таъсирларни икки турга ажратиш мумкин: куч кўринишидаги ва куч кўринишида бўлмаган муҳитдаги таъсирлар.

Бинога таъсир қулувчи юклар ва таъсирлар