Фарғона Политехника институти Магистратура бўлими м 23-21 “биа” гуруҳ магистранти Пўлатов Худоёрнинг Илмий тадқиқот методологияси фанидан тақдимот иши

Савол туғилади - декомпозиция асоси қилиб қайта моделни олиш керак? Декомпозиция асоси бўлиб тизимнинг фақат конкрет, мазмунли Модель хизмат қилиши мумкин. Бу модель танланган формаль моделни мазмун-моҳият билан тўлдириш орқали олинади. У формаль модель «образи» бўйича қурилади, лекин айнан унинг ўзи бўлмайди. Бунда декомпозициянинг тўлиқлиги модель-асоснинг тўлиқлиги билан аниқланади, у эса ўз навбатида, формаль моделнинг тўлиқлигига боғлик бўлади.

• Савол туғилади - декомпозиция асоси қилиб қайта моделни олиш керак? Декомпозиция асоси бўлиб тизимнинг фақат конкрет, мазмунли Модель хизмат қилиши мумкин. Бу модель танланган формаль моделни мазмун-моҳият билан тўлдириш орқали олинади. У формаль модель «образи» бўйича қурилади, лекин айнан унинг ўзи бўлмайди. Бунда декомпозициянинг тўлиқлиги модель-асоснинг тўлиқлиги билан аниқланади, у эса ўз навбатида, формаль моделнинг тўлиқлигига боғлик бўлади.

Тўлиқ формаль моделга мисол бўлиб меҳнат жараёнини анализ қилишда қўлланилувчи, инсоннинг ҳар қандай фаолиятининг марксча схемасини кўрсатиш мумкин (5.4-расм).

• 5.4-расм. Инсон фаолиятининг умумий схемаси

Унга қуйидагилар киради: фаолият субъекти; ушбу фаолият объекти; фаолият жараёнида қўлланилувчи воситалар; атроф-муҳит; улар орасидаги мавжуд бўлган барча алоқа-муносабатлар. Тўлиқ формаль моделга яна бир мисол бўлиб ташкилий тизимнинг киришлари схемаси хизмат қилиши мумкин (5.5-расм). Бу ерда ихтиёрий элементни олиб қўйиш унинг тўлиқлигининг йўқолишига олиб келади.

• 5.5-расм. Ташкилий тизимнинг киришлари схемаси.

Моҳиятли муҳит
Тадқиқ этилувчи тизим
Қуйи тизимлар
Юқори тизимлар

Тўлиқ формаль моделнинг яна бир мисоли бўлиб маҳсулот ҳаётий циклининг модели ҳисобланади. Бироқ бундай модель ўта умумий бўлганлиги сабабли конкрет ҳолларда (ҳаётий циклининг босқичлари бўйича) фойдаси камдир. Шу сабабли, ҳаётий циклни босқичлари бўйича қаралганда янада муфассалроқ моделлардан фойдаланиш зарур.

Атроф мухит

Тадқиқ этиш ва лойиҳалаш
тайёрлаш
Айланиш ва реализация
йўқотиш
Фойдаланиш ёки истеъмол
Маҳсулот ҳаётий циклининг модели