Фaрғона давлат университети C.Ҳақназарова, M.Қурбонов, P. Мамасолиев, Д. Мамарасулов

Отларнингкўпликдатурлнниши
Немистилидаотларкўпликдабирхилтурланади. Улар Dativ да–(е)nкўшимчасиниолади. Кўпликформасида -enёки -s кўшимчасиниолганотлар Dativ да –(е)nқўшимчасини олмайди.

N. die Männer die Studenten die Parks

G. der Männer der Studenten der Parks
D. den Männer den Studenten den Parks
A. die Männer die Studenten die Parks

Машқлар.
А) Саволларга жавоб беринг. Кавс ичидаги отларнн керакли келишикларда қўйинг.

1)Wessen Fotos sind das? ( Anna, der Vater, die Mutter. DasKind. die Freunde)
2) Wen antwortet die Mutter? (der Sohn, die Töchter, das Kind, die Geschwister)
3) Wen Fragst du? (ein Herr, eine Frau, ein Mädchen, unsere Kollegen )
4) Was suchen sie? (ein Rekorder, eine Tasche, ein Cafe. ein Deutsche. Olgas Kamerra)
Б) Қуйидагиотларнитурланг:
1. das Volk, das Mädchen, der Freund, der »Arzt, ein Schtiler. ein Auto, ein Haus;
2. Der Mensch, der Student, der Nachbarn, ein Herr, ein Genosse, ein Biologe;
3. Die Stunde, die Mutter, die Schule, die Zeitung, eine Lehrerin, eine Frage;
4. Das Herz, der Name, der Same, der Funke.
С) Қуйидаги отларнинг қайси турланишга мансублигини аниқланг:
1. der Tisch. 2. die Mutter. 3. der Aspirant 4. das Heft. 5. die Nase. 6. der Garten. 7.der Apfel. 8. das Herz. 9. der Buchstabe. 10. das Auge11. die Uhr. 12. die Hochschule. I3.derSame. l4.derFunke.

Отларнингкўпликшакли

Немистилидаотларнингкўпчилиги 5 хилусулдаясалади.
-е
en
-er
қўшимчасизёкиумлаутолишйўлибилан
-s
1тур. Кўпроқ мужской роддаги отларга хос. Лекин, бир бўғинли средний ва женский роддаги отларнинг ҳам кўпчилиги шу усулда ясалади: der Text- die Texte, die Stadt - die Städte, das Jahr - die Jahre
2 тур. Бу тур кўпроқ женский роддаги отларга хос die Frau — die Frauen, die Lampe - die Lampen. Баъзи средний ва муржской роддаги отлар ҳам шу турда кўплик ясайди.
das Thema - die Themen, der Student - die Studenten
3тур. Отларга -er қўшнмчасиниқўшишорқалиясалади. Ўзагидаа, о, uунлиларибўлса, уларумлаутолади. Бутуркўпроқсреднийроддагиотларгахосдир. Баъзимужскойроддагиотларҳамшуусулдакўпликясайди.
das Buch - die Bücher der Wald-die Wälder
das Land - die Länder der Mann - die Männer
4тур. Отлардакўпликясалишинингбутуригакирадиганотларҳечдандайқўшимчаолмайди. Уларкўпинчаумлаутолади.
das Gebäude - die Gebäude der Mantel - die Mäntel
die Mütter - die Mütter
5тур. Баъзи хорижий тиллардан кириб келган мужской ва средний роддаги отларнинг кўплик шакли s суффикси ёрдамида ясалади.
das Кто — die Kinos der Park -die Parks
Машқлар.
1) Қуйидагнотларникўпликшаклидаёзинг.