Faqat silar uchun sirtqilar integratsiya fanidan mavzular to’plami 2021-yil 1-Mavzu: бошланғич таълим тизимида интеграция

2. Бошланғич таълимда умумлаштирилган курслар (кўп фанлар интеграцияси).
Табиий фанларни ўқитишни тизим бўйича давом эттиришни бекор қилиш ва соддалаштириш учун кўпгина муаллифлар гуманитар синфлар учун умумлаштирилган курслар (дарслар) таклиф қиладилар. Буларга умумий тушунчалар берувчи, болаларда табиий фанларни ўрганишга қизиқиш уйғотиш вазифасини бажарувчи, табиат ҳақида қизиқарли кўринишда ҳикоя қилувчи бошланғич табиий фанлар курслари (масалан, бошланғич синфлардаги «Табиатшунослик») киради.
Чегарадош фанлар асосида тузилган курслар.
Кенг интеграция жараёни олдинги илмий йўналишларни боғловчи янги табиий фанлар ва илмий йўналишлар ҳосил бўлишига олиб келди.
Бошланғич синфларда экологик таълимни кузатиб, ўқиш, табиатшунослик, меҳнат (табиий материаллар билан ишлаш), расм фанларига экологик мавзулар киритилгани кўринади. Бир-бирига яқин чегарадош фанларнинг қаторига молекуляр биология, биофизика, геофизика, биокимё, астрофизика, астрокимё киради. Бу фанлар асосида мактаб интегратив табиий фанлари тузилади.
Асосий фанлар асосида тузилган курслар.
Замонавий билимларнинг ҳар бир бўлимини қамраб олувчи асосий фанлар асосида тузилади. Улар қаторига педагогика, педагогик технология, педагогик психология, инсон ёши психологияси, фан ривожланиши жараёнини ўрганувчи педагогик психология, фаннинг инсоннинг бошқа ҳаёт жараёнларига боғлиқлигини ўрганувчи: кибернетика - бошқариш, алоқа ва информацияни қайта ишлаш: информациянинг тузилиши ва хусусиятларини, унинг шахс шаклланишидаги ўрнини ўрганувчи информатика. Инсон ҳаётининг турли жараёнларида илмий йўналиш бўлган системаларнинг алоқаларини ўрганувчи синергетиканинг қўлланиланиши. Бу синфдаги интегратив курсларнинг мазмуни шу фанлар маъноси ва структураси асосида тузилади.
Умумий илмий тушунчалар, қонуниятлар, назариялар асосидаги курслар.
Бу асосда интегратив курслар яратиш ҳақидаги фикрлар яхши натижалар берди. Муаллифлар орасида юқори даражадаги умумийликни билдирувчи тушунчалар: «материя», «ҳаракат», «модда», «майдон», «энергия» ва бошқалар кўп ишлатилди. Қонунлар орасида сермаҳсули табиатни сақлаш қонуни, одамларнинг иш фаолияти туфайли ривожланиши, табиатга туйғу билан қараш бўлди.
Назариялар орасида интегратив курс яратиш учун асос бўлиб асосий табиий-илмий назариялар хизмат қилади. Шуниси эътиборга лойиқки, бу асосда интегратив курслар яратишга уринишлар кўп бўлган бўлса ҳам, улар қовишмаганлиги ва маълум кетма-кетликка, дидактик мақсадга эга эмаслиги билан ажралиб туради.