Faollashtirish omili sifatida

www.pedagoglar.uz
22-son 4 –to’plam fevral 2022 
Sahifa: 283 
5. Mustaqil kitob tanlay oladigan, muntazam kitob o`qiydigan, o`qilgan kitobni 
to`g`ri baqolay oladigan ongli kitobxonni tarbiyalaydi. 
Tа`lim tizimidаgi аmаlgа оshirilаyotgаn islоhоtlаr, tа`lim mаzmunidаgi 
o`zgаrishlаr 
bеvоsitа 
sinfdаn 
tashqai 
o`qish 
dаrslаrini 
tаshkil 
etishni 
tаkоmillаshtirishgа turtki bo`ldi. Bоshlаng`ich sinfda sinfdan tashqari o`qish 
dаrslаrini tаshkil etish usullаrigа yangichа yondаshishni tаlаb etdi. Bu bоshlаng`ich 
sinf o`quv dаsturlаri vа dаrsliklаri, o‗quv qo‗llanmalarining yangi аvlоdini yarаtish 
zаruriyatini yazаgа kеltirdi. Аnа shu ehtiyoj bilаn 1-3- sinflar uchun ‖Kitоbim - 
oftobim‖
16
qo‗llanmalarining qayta ishlangan nashri chop etildi. 

---

www.pedagoglar.uz
22-son 4 –to’plam fevral 2022 
Sahifa: 284 
ALISHER NAVOIY LIRIKASI‖ MODULINI O`QITISHNING USTUVOR 
YO`NALISHLARI 
Nurmonov Nuriddin Uralovich va 
Mirzayeva Manzura Joʻrayevna 
Samarqand viloyati Qoʻshrabot tumanidagi 15maktab 
Ona tili va adabiyot fani oʻqituvchilari
Annotatsiya: 
Alisher Navoiy lirikasi – o`zbek mumtoz adabiyoti xazinasiga 
qo`shilgan qiyossiz noyob durdonadir. Bu buyuk tafakkur sohibining badiiy 
yaratmalarisiz, nafaqat, turkiy, balki boshqa qardosh xalqlar adabiyoti ravnaqini 
tasavvur etish qiyin.
Kalit so‘z: 
qadar, , nashr, g‘oyaviy, bag‘ishlanish, norasmiy
 
Zero, ulug‘ shoir she‘riy merosida o`ziga qadar yaratilgan Sharq mumtoz adabiyoti 
an‘analarini davom ettiribgina qolmay, yangi badiiy timsollarga murojaat etish orqali 
mutafakkirona qarashlarini ifodalash bilan ularning mavzular ko`lamini boyitdi, inson 
ruhiyatining murakkab qirralarini san‘atkorona tasvirlashga erishdi. Bu, albatta, o`z 
navbatida shoirning she‘riy merosi o`zbek va boshqa xalqlar qalamkashlari uchun 
ijod maktabi, ilhom manbayi vazifasini o`tadi, deyishimizga asos bo`ladi. Alisher 
Navoiy ayni choqda zullisonayn shoir sifatida fors-tojik adabiyoti ravnaqiga ham 
sezilarli hissa qo`shadi. Shoir zamondoshlari uning har ikkala tilda ham birday ijod 
qilish imkoniyatiga ega ekanligini e‘tirof qilib, ta‘bi ko`proq turkiyga moyilligini 
ta‘kidlashgan. Jumladan, Abdurahmon Jomiy «Bahoriston» asarida yozadi: «Ba on 
zabon besh az vay va beh az vay kase she‘r naguftaast va gavhari nazm 
nasufta».
1
(«U tilda, ya‘ni turkiyda hech kim undan ko`p va undan yaxshi she‘r ayta 
olmagan va nazm durdonalarini socha olmagan».) 
Alisher Navoiy ijodi muxlislari bu noyob iste‘dod sohibining badiiy yaratmalarini o`z 
vaqtida qadrladilar. Ulug‘ shoir sohib devon shoir sifatida tanilishida she‘riyati 
muhiblarining hissasi beqiyos kattadir. Ularning sa‘y-harakati bilan hijriy 870-, 
milodiy 1465-1466 yillarda shoirning ilk norasmiy devoni vujudga keldi. Bu devon 
taniqli xattot Sulton Ali Mashhadiy tomonidan nasta‘liq xati bilan ko`chirilgan bo`lib, 

---