|
O‘z-o‘zini yanchuvchi tеgirmоn MMC 7000х2300:
1 – bаrаbаn; 2 – liftеr; 3, 14 – yonbоsh qоpqоqlаr; 4 – yuklоvchi
kаmеrа; 5, 11 – pоdshipniklаr; 6 – yuklоvchi mоslаmа; 7 – elеktrdvigаtеl;
8 – tishli muftа; 9 – klаssifikatsiyalоvchi mоslаmа; 10 – tishli jig‘а; 12 –
bo‘shаtuvchi sаpfа; 13 – pаnjаrа.
5. Barabanli tegirmonlarning ishlab chiqarish
unumdorligi va unga ta’sir qiluvchi omillar
Barabanli tegirmonlarning ishlab chiqarish unumdorligi vaqt
birligi ichida yangidan hosil bo‘lgan ma’lum bir sinfning (masalan,
0,074 mm li) miqdori bilan aniqlanadi.
88
Tegirmonlarni ishlatish vaqtida uning ishlab chiqarish unumdor
-
ligiga va yanchish ko‘rsatkichlariga yanchishning ochiq va yopiq
sikllari: yanchuvchi vositaning shakli, zichligi va qattiqligi, tegir
-
mondagi bo‘tananing zichligi, tegirmonni yanchuvchi vosita bilan
to‘ldirilish darajasi, tegirmon barabanining nisbiy aylanish chasto
-
tasi, klassifikatsiya samaradorligi va h.k. ta’sir ko‘rsatadi.
Tegirmondagi bo‘tananing zichligi uning oquvchanligini belgi
-
laydi. Bo‘tananing zichligi qancha katta bo‘lsa, shuncha ko‘p yirik
zarrachalar tegirmonning bo‘shatuvchi sapfasiga tushadi. Marka
-
ziy bo‘shatiluvchi sharli tegirmonlar (MSHTS) da bu yanchilgan
zarrachalar o‘lchamining kattalashishiga olib kelsa, panjara orqali
bo‘shatiluvchi tegirmonlarda yanchilgan mahsulot tarkibida yirik
zarrachalar ko‘payishi sodir bo‘lmaydi, chunki yirik zarrachalar
panjara tomonidan ushlab qolinadi. Bo‘tananing zichligi kichik
bo‘lganda mahsulot MSHTS tegirmonlarida bo‘shatuvchi panja
-
radan tezroq o‘tib ketadi. MSHTS turidagi tegirmonlarda bo‘tana
zichligining kamayishl yanchilgan mahsulot tarkibida mayin sinf
-
ning ko‘payishiga olib keladi. Yuqorida sanab o‘tilgan omillardan
tashqari, barabanli tegirmonlarning ishlab chiqarish unumdorligiga
dastlabki mahsulotning yirikligi va yanchiluvchanligi, yanchilgan
mahsulotning o‘lchami, barabanning o‘lchamlari (D va L), tegir
-
monlarning tuzilishi, uni ishlatish sharoitlari ham ta’sir qiladi.
Bir xil sharoitda mahsulotning yanchiluvchanligi va tegirmon
-
ning ishlab chiqarish unumdorligi orasida to‘g‘ri proporsional
bog‘liqlik bor. Yanchilayotgan mahsulotning o‘lchami qancha
kichik bo‘lsa va yanchilgan mahsulot qancha yirik bo‘lsa, tegir
-
monning ishlab chiqarish unumdorligi shuncha yuqori bo‘ladi. Bu
bogiiqlikni nazariy jihatdan tasdiqlovchi Rittenger qonunidir.
6
Qδ
–1
(
d
–1
–
D
–1
) =
k
i
·
N,
(1)
bunda:
Q
– tegirmonning ishlab chiqarish unumdorligi; 5 – yan
-
chiluvchi mahsulotning zichligi;
D
va
d
– dastlabki va yanchilgan
mahsulot zarrachasining o‘rtacha diametri;
k
i
– mahsulotning yan-
89
chiluvchanligiga doir proporsionallik koeffitsiyenti;
N
– tegirmon
iste’mol qiladigan foydali quvvat.
Yuqoridagi (1) formula quyidagicha ifoda qilinishi ham mum
-
kin:
Q = E · N
(2)
bunda:
(
)
1
1
1
i
k
E
b
d
D
δ
−
−
−
=
−
– yanchish samaradorligi, t/(kW o
soat
).
Shunday qilib, mahsulot yanchishning doimiy sharoitida tegir
-
monning ishlab chiqarish unumdorligi iste’mol qiladigan foydali
quvvatiga proporsional. Amalda foydali quvvat umumiy quvvat
-
ning 75% dan 90% gachasini tashkil qiladi.
Barabanli tegirmonning geometrik o‘lchamlari va foydali quv
-
vati orasida quyidagi bog‘liqlik mayjud:
N = kD
2,5–2,6
L
(3)
bunda:
k
– proporsionallik koeffitsiyenti;
D
va
L
– tegirmon diame
-
tri va uzunligi.
Panjarali sharli tegirmon uzunligi ortganda va u klassifikator
bilan yopiq siklda ishlaganda tegirmon ichida aylanadigan yukni
kichraytirish kerak, bu esa tegirmonning solishtirma ishlab chiqa-
rish unumdorligini kamaytiradi.
Tegirmonlarning ichida aylanadigan optimal yuk tegirmon
ma’lum sharoitda ishlaganda barabanning uzunligiga teskari pro
-
porsional.
N
ning qiymatini (3) formuladan (2) formulaga qo‘ysak:
Q = EkD
2,5–2,6
L = cD
2,5–2,6
L
,
Shunday qilib, bir xil sharoitda tegirmonning ishlab chiqarish
unumdorligi barabanning diametriga 2,5 : 2,6 darajada va uzunli
-
90
giga to‘g‘ri proporsional. Sharli tegirmonlarda
D
= 2,5, o‘z-o‘zini
yanchuvchi tegirmonlarda
D
= 2,6.
Barabanning 1 m
3
hajmiga to‘g‘ri keladigan ishlab chiqarish
unum dorligi solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi deyiladi:
2,5 2,6
0,5 0,6
0,5 0,6
2
4
.
4
cD
L
cD
L
q
cD
D L
π
π
−
−
−
=
=
=
Bir xil mahsulotni bir xil sharoitda yanchuvchi ikkita tegirmon
-
ning solishtirma ishlab chiqarish unumdorliklarining nisbati:
0,5 0,6
2
2
1
1
.
q
D
q
D
−
=
Tegirmonni yanchuvchi vosita bilan to‘ldirilish darajasi ortgan
sari yanchishga ketadigan energiyaning hajmiy sarfi ortib boradi,
bunda v = 50% bo‘lganda, u maksimumga yetadi. Bu holda, tegir
-
monning ishlab chiqarish unumdorligi ham tegishli ravishda ortadi.
Yanchishning nisbatan yuqori ko‘rsatkichlariga
qiymatlarida erishiladi: sharli tegirmonda 40–50%. steijenli tegir
-
monda 35–40%.
Klassifikatsiyalash samaradorligi qancha yuqori bo‘lsa, tegir
-
monning ishlab chiqarish unumdorligi shuncha yuqori bo‘ladi.
Klassifikatsiyalash samaradorligining pastligi kam aylanadigan
yuk bilan ishlaganda tegirmonga shuncha salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Klassifikatsiyalash samaradorligining ortishi mahsulot o‘ta yanchi
-
luvchanligining oldini oladi.
Mahsulotning baraban ichidan o‘tish tezligining ortishi yan-
chuvchi vositaning ish samaradoriigini oshirishga, o‘ta yanchilish
darajasining kamayishiga va tegirmonning ishlab chiqarish unum
-
dorligi ortishiga olib keladi.
91
Do'stlaringiz bilan baham: |
